De rots
Geschiedenis van een oorlogsbruid, haar familie, gezin en een nieuw land

Het idee voor dit boek ontstond in 2018 toen de auteur voor het eerst sinds de dood van zijn enige zus in 1981 de graven van haar en zijn zwager bezocht op Cape Breton Island in Canada. Het huwelijk met de Canadese bevrijder, zo vol liefde begonnen in 1946, was uitgebloeid. Ze waren apart begraven.
De auteur was zes jaar toen zijn 22-jarige enige zus naar Canada vertrok. Pas in 1957 zag hij haar terug na een reis op het emigrantenschip ‘Waterman’.
In 2018 zag hij drie van haar vier kinderen terug, zijn oudste neef was jong overleden, en ontmoette haar kleinkinderen en achterkleinkinderen. Allen vertelden over de ‘cabin’ die het echtpaar gebouwd had in betere dagen aan het Bras d’Or lake, een van de mooiste plekjes van de wereld, waar men vakantie vierde. De grote steen in het water, the rock, sleet af en werd een metafoor voor de vergankelijkheid, maar ook een symbool van het plezier dat men met elkaar beleefde.

De schrijver was in de unieke situatie leven en huwelijk van een oorlogsbruid tot haar dood te hebben kunnen volgen. Hij besloot zijn eerdere minutieus uitgewerkte aantekeningen van zijn reis en verblijf in Canada in 1957 te verbinden met indrukken van later, waardoor er een verhaal ontstond, dwars door de tijd; een leven geleden, lang geleden en pas geleden. Het werd een reis door haar, maar vooral ook door zijn leven en biedt een fascinerend beeld van het leven van een oorlogsbruid.

Toen de oorlogsbruid naar het meer bij Ironville reed om het stukje grond aan het water te bekijken dat zij had gekocht, zag zij, nadat ze de raccoons en chipmunks had weggejaagd, allereerst het diepblauwe, bijna doorzichtige meer dat de volle schoonheid van de nazomer die Indian Summer werd genoemd weerspiegelde in een buiteling van kleuren die liepen van geel tot bruin en donkerrood, onderbroken op één plaats, waar ‘the rock,' haar rots in de volgende jaren, in het water lag. Stoer en stevig, bijna onaantastbaar, bestand tegen de soms heftige golven van het Bras d’Or Lake in de late herfst en de strenge vorst in de winter, die de binnenzee dwars door het Eiland eiland Cape Breton met een dikke laag ijs bedekte, maar in de late lente en de soms warme zomer, als de zee zelf was, soms teder en zacht, een enkele keer kwaad en hard, maar altijd de grote landschappelijke schoonheid van het eiland accentuerend. De speelplaats van de zee;, the ocean playground, zoals op de nummerborden van de provincie Nova Scotia vermeld stond.

Later zat ze op de rots toen het huis dat haar man eigenhandig had gebouwd, de ‘cabin’ zoals ze het noemden, voltooid was. Hij had de grond ontgonnen, de bomen omgehakt en een weg aangelegd die over de spoorbaan naar het water leidde. Hij had, opnieuw, de raccoons weggejaagd en de chipmunks en gewerkt als een paard, maar de oud-soldaat genoot ervan: hij deed niets liever dan met zijn handen werken. Ze zat op haar eigen ‘rock’ als een vorstin met haar jongste kinderen op schoot, terwijl haar man, Dan, onhandige foto’s maakte van haar en haar kinderen; -‘kiekjes’, zoals ze ze in haar ouderwetse Nederlands noemde.- Eeen trotse moeder van vier kinderen.
Het stukje grond met het strandje en de rots werd de plek waar het gezin in de zomer bijeenkwam in een soort vakantiegevoel. Er werd gebarbecued, gezwommen en gespeeld. Haar jongste zoon maakte de meest verrukkelijke pizza’s. Er werden altijd maar weer foto’s gemaakt op de ‘rock’ die een begrip werd bij de familie en vrienden. Ook de kinderen van haar enige broer, uit Nederland overgekomen, speelden op en om die ‘rock’ die solide leek, leek, v van een eeuwige kracht . Later speelden haar drie kleinkinderen op het strandje met opblaasboten op en om diezelfde ‘rots in de branding’.
Toen ze haar dood voelde naderen ging ze nog één keer naar het stukje grond. Het huwelijk was voorbij, uitgebloeid als een lenteboom, uitgedoofd als een kaars. Haar ex woonde in zijn zelfgebouwde ‘cabin’, samen met haar dochter, zij kwam er alleen als hij dagdienst had en ze ongestoord kon genieten. Het viel haar op dat een chipmunk tam was geworden – haar dochter had een huisje voor het beest aan de cabin gehangen- en dat de raccoons niet meer wegliepen maar bleven staan en haar aankeken. Het viel haar vooral op dat de rots afgesleten was. De tijd had ingegrepen. Eigenlijk gaf de ‘rock’ haar leven weer: hij, de stoere stevige, was een metafoor geworden van de onachterhaalbare tijd , die voorbij was gevlogen. Van haar komst op het eiland in 1946 toen alles nog van een bijna jubelend geluk was, vol nieuwe verwachtingen, tot deze dag in 1981 waarvan ze wist dat het een van haar laatste zou zijn. Ze ging samen met haar dochter nog even het water in. Ze zag de nog groene heuvels, ze ervoer de zachtheid van het water en mijmerde over wat geluk was. Als ze haar ogen even dichtdeed voelde ze zich weer in het joyeuze Scheveningen van de jaren dertig bij haar vader, haar moeder en later nog met haar stiefvader, die de liefste man van de wereld was geweest voor haar.
Ze moest op de rock steunen toen ze uit het water gekomen was om even op krachten te komen. Haar lichaam was versleten als ’the rock’ die afgesleten was en lager geworden. Ze moest even bijkomen voor ze weer terug kon rijden. Ze wist dat met de Indian Summer haar leven voorbij zou zijn. Ze ging op de rots zitten en had het even moeilijk. Maar ondanks alles was het leven goed geweest. Ze had geen spijt. Ze dronk het landschap om haar heen in, nam detail voor detail in zich op. Toen reed ze terug naar haar huis.