Aletheia
Het verborgene zichtbaar maken

Bij het lezen van Aletheia denk je misschien aan Robert Langdon uit de boeken van Dan Brown, op zoek naar symbolen in kunst. Een groot verschil is echter dat dit boek non-fictie is. Het laat zien dat verschillende kunstenaars echt een geheime boodschap in hun kunst hebben verwerkt, namelijk dat Jezus en Maria Magdalena zijn getrouwd en een kind hebben gekregen. Het was in die tijd zeer gevaarlijk om die boodschap te verkondigen. Er zijn mensen om minder op de brandstapel gezet. Daarom is deze boodschap in code via kunstwerken verspreid. Het boek laat zien hoe die boodschap op verschillende manieren gecodeerd is.

Ton Peeters woont samen met zijn vrouw in Nijmegen. Hij heeft interesse in zaken die onbegrepen zijn. Hij had nog nooit van de Faust van Rembrandt gehoord, maar toen hij de ets zag was zijn interesse meteen gewekt. Toch duurde het vier jaar voordat hij de tekst ontcijferd had. Het kon niet alleen bij deze ets blijven. Ook Melencolia I en het Lam Gods werden aan een diepgaand onderzoek onderworpen.

De titel van dit boek is Aletheia. Misschien een wat vreemde titel. Aletheia is een Grieks woord dat waarheid betekent: al -étheia. Maar het heeft nog een andere betekenis. Het staat ook voor on-verborgenheid, on-verhuld: a-letheia. Dit is meer filosofisch bedoeld. Het is vooral de Duitse filosoof Martin Heidegger geweest die de oorspronkelijke betekenis van het begrip heeft benadrukt: het ‘on-verborgen’, ‘on-verhuld’ zijn van de dingen ontstaat, volgens hem, doordat de mens ze onthult, dat wil zeggen ze door middel van het waarnemen onttrekt aan het ‘Niets’.
In dit boek laat ik zien dat beroemde kunstenaars een boodschap in hun werk verborgen hebben. Ik laat zien hoe die boodschap verborgen is en wat die boodschap is. Door waarneming en analyse wordt die verborgen boodschap onthuld, ‘on-verborgen’ en komt de waarheid aan het licht.

Dit boek geeft antwoord op een aantal vragen die al eeuwen op een oplossing wachten.
Die vragen zijn:
1.Wat staat er op ets B270 (Faust) van Rembrandt te lezen? Deze ets roept veel vragen op en er is al veel over geschreven. Tot nog toe zijn er alleen verklaringen die op zichzelf staan. Ik laat zien dat dit kunstwerk niet op zichzelf staat.
2.Hoe moeten we de gravure Melencolia§I van Dürer interpreteren? Ook hier is al heel veel over geschreven, maar een eenduidige verklaring ontbrak tot nu toe. De oplossing toont dat ook dit meesterwerk past in een geheel.
3.Wat is het verband tussen de drie Meisterstiche van Dürer? Men vermoedt dat de drie gravures Melencolia§I, Ritter,Tod und Teufel en Hieronymus im Gehäus één geheel vormen.
4.Wat is er werkelijk te zien op Het Lam Gods van de gebroeders van Eyck? Ook bij dit meesterwerk vemoedt men dat er een boodschap te lezen is. Wat die boodschap is, bleef tot nu toe onduidelijk. Dankzij het project ‘Closer to Van Eyck’ kunnen we nu in detail zien wat er precies op het kunstwerk te zien is. En dat is heel wat meer dan je voor mogelijk hield.