Een brandend dek
Juliana, vriendin van mijn moeder

Dit eerste deel van het in drie delen uitgebrachte verhaal over het leven van Emily Jansz voert de lezer mee op haar zoektocht naar haar Nederlandse wortels. De vader van het ‘Dutch Burgher’ gezin in Ceylon is vlak voor haar geboorte gestorven en nu heeft de verloofde van haar zus Violet thuis de touwtjes in handen genomen. Violet leest de kleine Emily verhalen voor uit de oude Hollandse prentenboeken van hun vader. Emily voelt een sterke verwantschap met die vrolijk lachende mensen in dat verre land. Zij besluit later terug te keren naar het vaderland van haar voorouders. Eigenwijs vervolgt zij haar weg naar de volwassenheid. Wanneer Ceylon bij de Tweede Wereldoorlog wordt betrokken komt de belofte van de Nederlandse droom plotseling wel heel dichtbij.

Veronique van der Griend werd begin jaren vijftig geboren in Amsterdam. Het waren de jaren van wederopbouw waarin het sterk verzuilde Nederland te maken kreeg met de grote instroom van repatrianten uit Nederlands-Indië. Veronique voelde als meisje de druk waaronder haar buitenlandse moeder gebukt ging om tegen de heersende vooroordelen in hun omgeving weerstand te bieden. Door de lat voor haar grote gezin extra hoog te leggen en aan haar kinderen de culturele waarden door te geven waarmee zij zelf was grootgebracht, kon zij later met trots terugkijken op wat zij had bereikt, maar Veronique worstelde voortdurend met een opgelegde identiteit die haar vreemd was, totdat zij in 1974 haar eerste reis naar Ceylon maakte en daar kennis maakte met haar verre familie, die zij alleen van haar moeders verhalen kende. Alles viel op zijn plaats. Hoewel er nog maar weinig van het koloniale verleden in het land overeind is blijven staan, voelt Veronique zich er thuis en bezoekt zij het land trouw ieder jaar.

Ruby luisterde nog maar half. Ze verbeet zich in stilte dat haar broer de aanslag op Pearl Harbour belangrijker vond dan haar jaarlijkse kerstinkopen. Waarom hadden ze die haven in Amerika uitgerekend in de drukke decembermaand moeten bombarderen? Hadden ze nou echt niet nog een maandje kunnen wachten? mopperde ze inwendig. Ze had heimelijk gehoopt dat Noèl haar naar de winkels in het Fort zou begeleiden. Het gaf haar een gevoel van status, van getrouwd zijn. Uit frustratie wapperde ze zich met een van Noèls Dutch Burgher Union bulletins koelte toe. Er zat nu niets anders op dan de schuchtere Violet mee te vragen. Ze schoof haar stoel naar achteren en keek naar haar schoonzus, die op dat ogenblik het theekopje van tante Rina nog eens bijschonk.

 “Violet, trek wat leuks aan, dan neem ik je straks mee uit lunchen bij de Pado, eh… goh, hoe heet hij ook al weer?... dat gezellige restaurant in York Street.”

Violet was die ochtend van plan geweest om haar moeder in de keuken te helpen met de bereiding van de traditionele Engelse kerstcake, maar ze wist dat haar protesten bij Ruby weinig zouden uithalen. Geruisloos zette ze de theepot terug op het dienblad.