Voorkant
Voorkant cover
Achterkant
Achterkant cover

Daar bij die molen
Een vergeten artiest en een perfecte soundbite

Auteur

Lutgard Mutsaers

Uitvoering
Paperback
Reviews
5,0 / 5 (1 reviews )
Prijs
24 ,50
Verzending
Gratis verzending in Nederland en België
Levertijd
Twee tot vijf werkdagen
(Nederland en België) (Past door brievenbus)

Samenvatting

In 1935 was ‘Daar bij die molen’ een hit voor de revue- en radiozanger Willy Derby. De schrijver was de gesjeesde molenstudent en voormalige variétéartiest Jan van Laar (1872-1949). In zijn tijd verdween de ene na de andere molen onder de slopershamer. In onze tijd is de molen een beschermd landschapsicoon en toeristische trekpleister, het beeldmerk van Nederland. Het kanteljaar was 1935.

Daar bij die molen verweeft het onbekende levensverhaal van Jan van Laar met de geschiedenis van zijn – volgens Het Vrije Volk bij zijn overlijden – beroemde, eeuwig herhaalde en daarom ook wel eens gehate lied. Na negen levens als alternatief volkslied, meezinger, dweilnummer en draaiorgelklassieker is ‘Daar bij die molen’ een officiële traditional, een klinkend stukje cultureel erfgoed voorbij smaak, nostalgie en auteursrechten. Dit boek bevestigt zijn blijvende betekenis en geeft de maker een gezicht.

Over de auteur

Lutgard Mutsaers is de auteur van Pop Utrecht (1987),
Rockin’ Ramona (1989), Haring & Hawaii (1992),
25 Jaar Paradiso (1993), Billie Holiday (1993), Beat Crazy (1998),
Hauser Orkater (2009), Roep der Verten (2014),
Kaz Lux Rock-adel verplicht (2017) en medeauteur van o.a.
Een muziekgeschiedenis der Nederlanden (2001/2006),
Van The Black Rocking Cats tot Spinvis (2007) en
Made In The Low Countries (2018).

Productinformatie

ISBN
9789464313031 / 978-94-643-1303-1
Uitgeverij
Boekscout
Verschijning
08-01-2021
Taal
Nederlands


Uitvoering
Paperback
Pagina's
224
Formaat
A5
Illustraties
Ja

Inkijk

‘De man die het beroemde, eeuwig herhaalde en dus ook wel eens gehate lied “Daar bij die molen” componeerde, is op 77-jarige leeftijd te Amsterdam overleden. Hij heette Jan van Laar en was in zijn tijd een zeer populair cabaretier.’ Aldus Het Vrije Volk van vrijdag 27 mei 1949 op de voorpagina. Het was dinsdag gebeurd. Die ochtend had Van Laar vergaderd met het bestuur van BUMA, het nationale Bureau voor Muziek-Auteursrecht. Op weg naar de lunch was hij op straat in elkaar gezakt. Hartaanval. Woensdag kwam het bericht om zes uur ’s avonds op de radio. ‘Een der pioniers van de Nederlandse kleinkunst…’ De nieuwslezer haalde adem. Bij het noemen van de naam aten de mensen thuis rustig door. Pas bij ‘Daar bij die molen’ viel het kwartje. Maar dat was toch van Willy Derby?
Tegenwoordig is zelfgeschreven repertoire een voorwaarde voor de artistieke geloofwaardigheid van een uitvoerende artiest of act. Vroeger ging het op de eerste plaats om het liedje. Wie het gemaakt had, interesseerde het publiek niet. De plaats van tekst- en muziek­leveranciers was achter de schermen. Jan van Laar had ook óp het podium gestaan, met succes, maar zijn tijd was al voorbij toen Willy Derby in 1935 een hit had met ‘Daar bij die molen’. Derby ging met de eer strijken en Van Laar had het nakijken.
Al bij leven was Jan van Laar een vergeten artiest, niet in de laatste plaats omdat hij de aansluiting met de nieuwe media (platen, radio, geluidsfilm) had gemist. Na zijn dood werd hij een verdwaalde voetnoot in de geschiedenis van het amusement. Nergens is een straat of plein naar hem genoemd. Wikipedia nada. Zelfs zijn graf is geruimd. Maar nog altijd gebeurt er iets als ‘Daar bij die molen’ klinkt. Het melodietje onder die woorden werkt als een perfecte soundbite van Nederland met zijn historische windmolens als toeristische trekpleister en nationaal beeldmerk. Het UNESCO-stempel van goed­keuring als beschermd werelderfgoed maakt het plaatje com­pleet. Het Geheugen van Nederland heeft de tekst opgeslagen als voorbeeld van een anoniem straatlied uit lang vervlogen tijden. Daar staat het als ‘Het plekje bij den molen’, de titel die Jan van Laar er zelf aan gegeven had en die Willy Derby had overgenomen totdat de volksmond er voor eens en voor altijd ‘Daar bij die molen’ van maakte.
Wie was ‘de man die het beroemde, eeuwig herhaalde en dus ook wel eens gehate lied’ heeft nagelaten? En wat is het verhaal achter dit klinkend monumentje van cultureel erfgoed? Met deze vragen begon ik aan mijn onderzoek. Een enkelzijdig A4’tje met autobiografische informatie uit het privéarchief van Jan van Laar trok het op gang. Aan het eind had ik drie rode draden: Jan van Laar als uitvoerend artiest met eigen repertoire en persoonlijke reputatie; Jan van Laar als ondernemer in de amusementswereld en als belangenbehartiger van zijn beroepsgroep; en het verband tussen ‘Daar bij die molen’ en de emotionele ontdekking van de molen als gedroomd uithangbord van Nederland. Ze komen samen in deze dubbelbiografie van de man en zijn lied.
Op 1 januari 2020 verviel het auteursrecht op ‘Daar bij die molen’ en begon de overjarige hit en extra belegen evergreen aan een nieuw leven als traditional, veilig voorbij smaak en nostalgie, klaar voor de hal van faam.

Lutgard Mutsaers
Utrecht, 1 januari 2021

Reviews

Uw email wordt enkel gebruikt voor overleg over de betreffende review

Wordt getoond bij de review

door Bob Zimmerman op 03-02-2021
Een geweldig boek over een vrijwel vergeten onderwerp, erg mooi van stijl, gebaseerd op een adembenemende hoeveelheid research en een stortvloed aan illustratiemateriaal. Hulde voor de auteur!