Noortje
Belevenissen van een meisje in en na de oorlog

Noortje is zeven jaar als de oorlog uitbreekt. Ze woont dan in Den Haag. Haar vader is een goede slager, maar nu door de crisis werkloos. In de oorlog wordt hij enkele malen naar Duitsland gestuurd. Als hij in 1942 niet meer uitgezonden wil worden daarheen moet hij met zijn gezin naar Sappemeer in Groningen om een slagerij te beheren. Voor Noortje is dat een enorme overgang van het stadse Den Haag naar het Groningse dorp Sappemeer. Haar belevenissen daar gedurende de oorlogsjaren en de jaren daarna staan centraal. De belevenissen worden verklaard met historische feiten. Tevens wordt een tijdsbeeld weergegeven dat voor de ouderen herkenbaar zal zijn.

Robert van Bentum is geboren in Amsterdam in 1939 en heeft de oorlog meegemaakt, al weet hij er niet meer veel van. Hij woont met zijn vrouw in de buurt van Zwolle. Omdat zij wat ouder is heeft zij meer herinneringen aan die voor haar turbulente tijd. Toen hij met pensioen ging begon hij over haar herinneringen een boek schrijven. Die herinneringen zijn aangevuld met verhalen van haar moeder en zus. Zo ging een lang gekoesterde wens in vervulling.

De kinderen Van Dieren hadden geen idee hoe het in een dorp als Sappemeer toeging, want hoe de mensen in zo’n dorp leven was hen als stadskinderen totaal onbekend. Televisie bestond nog niet en radio of telefoon was veel te duur, maar dat het anders zou zijn dan het leven in Den Haag, daar waren ze van overtuigd. Maar dat het zo anders was hadden ze nooit kunnen dromen.

In Sappemeer moesten ze allemaal natuurlijk ook naar school. Allemaal, behalve Antonia, want die had in Den Haag een paar jaar MULO gehad en zij kon al gauw aan het werk op het kantoor van de Coöperatieve Bloemenveiling ‘Het Noorden’ in Groningen.

Gerrit, Henk en Noortje werden ingeschreven op de Oosterschool, een lagere school aan dezelfde Noorderstraat in Sappemeer, alleen een heel stuk verder op. Dat was een flink stuk lopen, want het was hun al spoedig opgevallen, dat die Noorderstraat behoorlijk lang was.

Ze kwamen respectievelijk in de vijfde, vierde en derde klas, zoals dat toen heette.

De Oosterschool aan de Noorderstraat te Sappemeer

Willem ging naar de zesde klas van de Westerschool, uiteraard aan de andere kant van het dorp. Waarom ook niet naar de Oosterschool is niet bekend. Misschien waren er al te veel leerlingen in die zesde klas. Maar op die Westerschool waren ze al gauw niet zo blij met hem, want binnen de kortste tijd kreeg hij problemen, omdat hij worst meegenomen had naar school. En dat was natuurlijk niet de bedoeling.

De Oosterschool was een echte dorpsschool. Ze lag niet direct langs de Noorderstraat, maar circa twintig meter naar achteren. Daar begon het schoolplein. De school zelf lag aan de andere kant van het plein. Op het schoolplein stond een hele grote boom. Het plein zelf was omgeven door een hek, waarin een toegangshek. Hierdoor was het schoolplein vanaf de Noorderstraat bereikbaar via een soort laantje. Aan de rechterkant van het laantje was een hek als afscheiding van de naastgelegen woning en links stonden een flink aantal struiken. Voor de jongens van de school was dat een favoriete plek. Leuk om erachter te gaan zitten en de meisjes achter die struiken te trekken. Dat mocht niet natuurlijk, het was zelfs streng verboden, maar daarom des te leuker.