Feniks

Feniks is het verhaal van een jong Iraans meisje en haar familie van herkomst waarin het lot van een vrouw en dat van haar land met elkaar verweven zijn. Tussen geschiedenis en hartstochtelijke liefde voor het prachtige Teheran vertelt Hengameh over haar jeugd met een onredelijke moeder tot op het punt van waanzin, tussen fysieke en psychologische intimidatie, ontsnappingen en pijn die in stilte werd geleden. Dan de adolescentie, haar vrienden, haar intense relatie met haar zus, haar vader die haar niet kan beschermen en haar geliefde oom Hassan die haar als zijn dochter beschouwt. En wanneer elk bewustzijn volwassen wordt, komt liefde voor een jongen en rebellie. Bewustwording betekent ook afwijzing van een fundamentalistisch regime dat de vrijheid van vrouwen beperkt en in horror verandert tegenover de zeer jonge martelaren van de oorlog met buurland Irak. De koppigheid om haar studie niet op te geven, tegen de wens van haar moeder in en met de lauwe steun van haar vader. We zijn getuige van haar huwelijksceremonie en haar emancipatie als persoon, tot de geboorte van een dochter die met moeite ter wereld kwam, het uiteenvallen van haar huwelijk en uiteindelijk de ontsnapping uit haar geboorteland op zoek naar vrijheid, betaald tegen een hoge prijs en verlost met stille waardigheid.

Feniks is het waargebeurde verhaal van Hengameh Verga, geschreven vanuit de pagina’s van haar dagboek.

Op de hellingen van de bergen van Shemiran, aan de voet van de prachtige berg Damavand ligt de wereldberoemde hoofdstad Teheran. De stad met meer dan dertien miljoen inwoners is een relatief jonge stad en bestaat nog maar tweehonderd jaar. Toen ik werd geboren kende de stad nog maar vier miljoen inwoners.
Aan Teheran zijn veel bijnamen toegekend, zoals de vierseizoenenstad door haar hete zomers, ijskoude winters, de korte lentes en herfsten.
Behalve vierseizoenstad wordt Teheran ook wel plataanstad genoemd. Langs de vele straten staan aan weerszijden van de weg prachtige oude platanen, waaraan de stad ook deze bijnaam heeft te danken.
De centrale ligging en de economische bloei van Teheran hebben grote aantallen migranten aangetrokken uit andere Iraanse steden. Daardoor ontstond er een multiculturele samenleving die een andere bijnaam, de stad van de 72 naties rechtvaardigt. Volgens mij is er geen stad in de wereld waaraan zoveel bijnamen zijn toegekend.
De bevolking is overwegend jong en goed opgeleid. In de jaren zeventig verbleven veel Iraanse studenten in Amerika om aan universiteiten te studeren. Bijna iedereen keerde terug om hun opgedane kennis in Iran toe te passen. Na 1979 keerden nog maar 10% van de studenten huiswaarts. Ze wilden ontvluchten aan het regime van Khomeini. Daarnaast vroegen ook veel Iraniërs asiel aan tijdens de oorlog tussen Iran en Irak.
In 2016 kwam er een tweede golf van asielaanvragen. Maar liefst 70.000 Iraniërs voelden zich sociaal en politiek onderdrukt en waren bang dat ze zouden worden vervolgd. Vanaf 1980 hebben meer dan een miljoen Iraniërs in verschillende landen asiel aangevraagd. Aan iets minder dan de helft werd de status vluchteling toegekend. Ik behoorde tot een van hen.