Alie Kruik (Jo Smit): Terschellinger tijdsbeeld eind jaren ‘80

Met dit boek maken we een sprongetje terug in de Terschellinger tijd, naar 1986/1987. Het betreft een bundeling van columns die wekelijks verschenen in De Terschellinger, geschreven door Jo Smit. Onder het pseudoniem Alie Kruik schreef hij glasheldere teksten, die de eilandbewoners aan het denken zetten of een spiegel voorhielden. Bij de columns, die op de toenmalige actualiteit berustten, is waar nodig een verklarende tekst toegevoegd. Alie Kruik/Jo Smit schroomde niet om vele onderwerpen aan de kaak te stellen op een humoristische wijze. Deze vertellingen zullen voor menig eilandbewoner en Terschelling-liefhebber een feest van herkenning zijn.

"Sinds 1983 woon ik op Terschelling. In 1985 begon Floor Twisk met een Terschellinger krant en hij vroeg mij mee te doen met dit experiment. Ik was 27 jaar lang journalist/verslaggever/redacteur van De Terschellinger, en verder correspondent van Omrop Fryslân, maritiem weekblad Schuttevaer en van het radioprogramma Plein 5 op Radio 5. Samen met collega Renske Gorter schreef ik het boek 'Het Waterschap De Terschellingerpolder, twee eeuwen strijd tegen water', in 1994."

'Ik ben ingehuurd om verslag te doen van de opvattingen, die aan cafétafels openbaar worden. Ik geef - om zo te zeggen - de stem des volks weer. Het koffiehuis behoort een vrijplaats te zijn voor persoonlijke roddel en is daarnaast ook een bron van wijsheid en nadenken. Op deze laatste richt Alie zich’, zo schreef Alie Kruik onder meer.
In het weekblad ‘De Terschellinger’, nummer 22 van 3 april 1986 tot en met nummer 100 van 8 oktober 1987, vertolkte Alie Kruik wekelijks de gevoelens van het dorstige volksdeel van Terschelling. Veel gelezen en veel geprezen columns, maar - zoals dat met stukjes in kranten gaat - vergankelijk.
Een krant wordt gelezen, tot oud papier gedegradeerd, weggegooid. Je verpakt er vis of groente in of maakt er de haard mee aan. Voor ‘De Terschellinger’ gelden deze processen in iets mindere mate dan voor andere kranten; het formaat is te klein om als verpakking te dienen en ‘et krantsje’ werd door velen bewaard. Ze werden door menigeen gebundeld met behulp van ringnietjes in de blauwe en bruine verzamelmappen, die later de vijf kleuren van de Terschellinger vlag droegen. Toch zullen de pareltjes van Alie Kruik niet zo gemakkelijk worden herlezen. Een boek ligt meer voor de hand en voor het grijpen.

Omdat ik het jammer vind dat dit tijdsbeeld van eind jaren ‘80, dat Alie op haar eigen wijze schiep, in krantenpapier verpakt blijft en in de vergetelheid dreigt te geraken, kwam ik op het idee de ruim zeventig stukjes te bundelen en uit te brengen. Mijn vervroegde uittreding in 2013, gevolgd door mijn pensionering in 2014, zorgde voor meer vrije tijd en was een goede gelegenheid om dit project ter hand te nemen.

Het resultaat ligt voor u en ik hoop, dat u er net zoveel van geniet als ik in de periode, dat ik ermee bezig was, heb gedaan. Wat mij betreft waren er vele momenten van herkenning, vele o ja’s, vele glim-, maar ook grimlachjes. Want Alie kon - in alle bescheidenheid uiteraard - meedogenloos de zaken aan de orde en aan de kaak stellen. Een aantal aangeroerde onderwerpen is passé, ingehaald door de tijd, maar diverse zaken zijn tijdloos of nog steeds actueel.