Mechelen Ondergronds
Kelders en andere krochten

Het verborgen Mechelen komt in dit boek aan de oppervlakte aan de hand van foto’s van historische kelders en andere ondergrondse ruimten waar onze stad zo rijk aan is. Mechelen heeft, als middeleeuwse stad, tientallen gebouwen die ontstonden vanaf de 14de eeuw. De eeuw waarin de eerste stenen gebouwen verschenen. Eerder werden de huizen voornamelijk in hout opgetrokken. Het bouwen met stenen, voornamelijk baksteen, zandsteen en arduin, vergde omwille van het gewicht sterke funderingen. Te samen ontstonden ook de kelders waarvan er op heden nog heel wat bestaan. De kelders in dit boek bevinden zich allen “intra muros”, binnen de stadmuren van weleer. Naast historische kelders schenkt het boek aandacht aan andere ondergrondse ruimten zoals tunnels. Tunnels die binnen enkele jaren voorgoed zullen verdwijnen en daarom in dit boek als herinnering vermeld worden. Verder wordt aandacht gegeven aan de grootste bouwwerf die Mechelen ooit gekend heeft, de nieuwe spoor- en wegverbinding over 2,5 km, die voor een groot deel ondergronds loopt.

Emile Van der Taelen, een hobbyfotograaf, werd geboren in Mechelen op 23 september 1944. Hij is gepassioneerd door zijn mooie stad Mechelen, en kweekte daardoor een gezonde nieuwsgierigheid omtrent alle aspecten die de stad te bieden heeft. Na “Torens van Mechelen” uit 2016 is dit het tweede boek van de auteur. Sinds Emile gepensioneerd is organiseerde hij vijf wandelzoektochten in Mechelen. Tijdens zijn actieve loopbaan bij de telefoonmaatschappij, was hij in zijn vrije tijd bestuurder bij meerdere sportverenigingen en wijk gebonden activiteiten.

Tijdens de late middeleeuwen 14de tot 17de eeuw, periode waarin de nog bestaande historische gebouwen in Mechelen gebouwd werden, hadden deze gebouwen imposante kelders om diverse redenen. In burgerhuizen ging het vooral om bewaarplaatsen voor bederfbare voeding. Kelders waren immers koel en hadden haast het hele jaar door een zelfde temperatuur. Zo bewaarde men er o.a. gezouten boter, kaas, gepekelde vis, wijn en granen. In het oudste stadsdeel in de omgeving van de oude haven stonden de handelspanden langs de Haverwerf, de Zoutwerf, de Korenmarkt, de Vismarkt en de IJzerenleen. Grotere huizen met grote kelders waar goederen, die per schip werden aangevoerd, konden opgeslagen worden. De kelders die we onder de huizen aantreffen liggen meestal dicht bij de straat. Dat is ook logisch, omdat de goederen die in de kelder opgeborgen moesten worden ook via de straat werden aangevoerd. Zo’n kelderingang, vanaf de straat werd vaak afgedekt met een schuinstaand luik. Veel van deze luiken zijn verdwenen en meestal vervangen door vlakke ijzeren platen. Kelders betekenen echter veel meer dan louter koele opslagplaatsen. Zij zijn immers de fundamenten waarop het gehele gebouw steunt. Zij moesten dus sterk zijn om het gebouw te dragen en het voldoende stabiliteit te geven. Daarom kregen kelders dikke muren en ronde gewelven op stevige zuilen. Het is dus niet verwonderlijk dat kelders het best de tand des tijds, en de oorlogen, doorstonden. Op het eerste zicht lijken gewelven op elkaar, maar het alziend oog van de archeoloog, historicus of architect weet ze te onderscheiden. U zult in dit boek kennis maken met troggewelven, tongewelven, kruisgewelven, kruisribgewelven en korfbooggewelven.