Alles anders, alles hetzelfde
Leven en geloven in Zambia

Ze waren nog nooit in Afrika geweest, maar toch reisden Hermen en Johanneke Kroesbergen zes jaar geleden naar de Zambiaanse hoofdstad Lusaka om daar te werken als docent. Met een open blik ontdekken ze het leven in Zambia. Ze zien armoede van dichtbij en worstelen met de vraag hoe daarmee om te gaan. Ze maken kennis met de geloofsbeleving van gewone Zambianen en denken met hun studenten na over het idee dat geloof welvaart brengt. De foto’s in het boek, gemaakt door Johanneke, geven een bijzonder inkijkje in het Zambiaanse dagelijks leven. Op het eerste gezicht lijkt alles anders in Zambia, maar uiteindelijk zijn er meer overeenkomsten dan je zou denken.

Hermen en Johanneke Kroesbergen hebben de afgelopen zes jaar gewerkt als docenten op een predikantsopleiding in Lusaka, Zambia. Hermen (1977) is theoloog, Johanneke (1981) is godsdienstwetenschapper en fotograaf. Samen houden ze ervan nieuwe werelden te ontdekken en te leren begrijpen, en daar vervolgens over te schrijven.

Het is mis. Al van verre hoor ik het geluid van weeklagende vrouwen uit de richting van de studentenhuizen. Er is iemand overleden, hier op de campus. Geschrokken vraag ik me af wie het zou zijn. Toch niet het schattige zoontje van Sarah? Of de pasgeboren baby van student Ben?
Tijdens de regentijd zijn de studenten vaker ziek. Het regent veel, maar zodra de zon schijnt lopen de temperaturen op. Poelen met stilstaand water zijn dan al snel bronnen van ziekte, vooral in de arme wijken waar iedereen buiten leeft en de sanitaire voorzieningen niet overal even goed zijn. Vanwege hun weekendstage komen de studenten veel in deze wijken. Op de campus is er wel aandacht voor deze problemen. Regelmatig is er een doktersspreekuur, en soms zijn er presentaties over het herkennen en voorkomen van ziektes als tyfus en cholera.
Op weg naar mijn kantoor zie ik studenten stapels stoelen naar de studentenhuizen brengen. "Wat is er gebeurd?", vraag ik. De zus van een student blijkt die ochtend overleden te zijn. Maria was 29 en verbleef sinds een paar maanden bij ons op de campus om voor de kinderen te zorgen terwijl vader en moeder allebei lessen volgen. Misschien was het malaria, misschien iets met de longen, het wordt niet helemaal duidelijk. Hoe kan iemand van 29 zomaar overlijden na een ziekbed van twee dagen? Zou dat in Nederland ook gebeurd zijn?
Ziekenzorg in Zambia is problematisch. Er zijn klinieken in de meeste wijken, maar tekort aan personeel en faciliteiten maakt dat de zorg van een heel andere orde is dan in Nederland. Heel Zambia moet het bijvoorbeeld doen met één CT-scanmachine. De wachtrijen in de klinieken zijn lang – erg lang. Een steekproef vond bijvoorbeeld een vrouw die om zes uur ’s ochtends aankwam bij de kliniek en na twaalf uur wachten nog niet geholpen was. Het geeft een machteloos gevoel, te weten dat er hier mensen overlijden die in Nederland gewoon beter waren geworden.