Architect Simon Bernardus van Sante 1876-1936
Rooms in 'rood' Zaandam

Architect S.B. van Sante was een katholieke architect uit Zaandam. Katholieken werden geboren, woonden of volgden onderwijs in door hem ontworpen gebouwen. Het boek schenkt aandacht aan zijn achtergrond en groei als architect, ook laat het een tijdsbeeld zien van het dagelijks leven. De katholieke woningbouwvereniging Leo XIII was zijn geesteskind. Nagelaten dagboeken geven informatie uit de eerste hand. In 2012 is er een beknopte tentoonstelling geweest over het werk van Simon van Sante, in het Zaans Museum. Dit boek geeft een totaalbeeld.

Van de wieg tot het graf in een gebouw van Van Sante.

Gerry van Ingen is in 1948 in Delft geboren in een hecht en creatief gezin. Zij verhuisde in 1958 naar Zaandam. Na de Christelijke HBS zou zij aanvankelijk bouwkunde gaan studeren, maar koos voor een studie aan de Academie voor Expressie door Woord en Gebaar te Utrecht. Deze opleiding was de bron voor een brede interesse op elk kunstzinnig vlak. Zij trouwde met Gerard van Sante en deze bouwkundige zorgde ervoor dat haar liefde voor architectuur weer opbloeide. De belangstelling voor architect S.B. van Sante ontstond toen zij in een door hem getekend huis woonde. Waarom kende zij deze man niet?

In 1907 mag hij voor de St. Josephstichting aan de Oostzijde in Zaandam een zusterhuis met kapel tekenen.
In 1909 volgt een zusterhuis met school aan de Jisperweg in de Beemster. Het is een uitgelezen ontwerp en nog steeds in gebruik als school. Zijn goede connecties binnen de rooms-katholieke kerk hebben voor veel werk gezorgd.
Hij is initiatiefnemer voor het oprichten van Rk. woningbouwvereniging Leo XIII te Zaandam en de Rk. woningbouwvereniging St. Joseph in Edam. Hij zal in 1915 de eerste woningen laten uitvoeren voor Leo XIII op het Smidspad en de Belgische straat. Dit waren woningen voor grote katholieke gezinnen. Het is een van de uitbreidingen van Zaandam.
De bebouwing van het Skagerrak is het begin van een nieuwe wijk, hier bouwde de firma Van Sante voor eigen risico verschillende huizen, die Simon tekende. Hij staat tot 1919 op de loonlijst van de aannemerij, terwijl hij reeds lang zelfstandig werkte. De familiebelangen waren duidelijk doorslaggevend.
Dat Van Sante veel bouwde voor de katholieken in de Zaanstreek is niet zo verwonderlijk. De verzuiling was groot en men koos toch het liefst een architect met dezelfde achtergrond.
Belangrijke katholieke ondernemers zoals de families Blans, Kamphuijs en Odijk hebben hem gekozen voor het ontwerpen van hun huizen, fabrieken en pakhuizen. In de Zaanstreek waren deze fabrieken een belangrijke bron van inkomsten. Het zijn altijd in het oog springende gebouwen geweest en er bestaan nog steeds voorbeelden uit deze tijd. Een daarvan is: ‘De Vrede’, een opvallende fabriek aan het Noord-zeekanaal.
In 1917 bouwt hij voor ‘C. Kamphuijs fabrieken’ deze stoommeelfabriek. Het gebouw is net voor het eind van de Eerste Wereldoorlog klaar om te gaan functioneren, de naam was al eerder gekozen maar bij de ingebruikneming in maart 1919 wel heel toepasselijk.