Hoe breng je twaalf kinderen groot? “Carolina en haar man Chris deden dat!” Tussen 1939 en eind 1958 baarde Carolina dertien kinderen. “Ze hebben de Tweede Wereldoorlog met de ‘Hongerwinter’ overleefd.” Ze was altijd in de weer voor haar gezin, naast het drukke bestaan van haar man in zijn eigen bedrijf in ‘hartje’ Leiden. Door haar positieve levenshouding en haar doorzettingsvermogen, leidde zij haar kinderen naar de volwassenheid. Ze was streng in het opvoeden, maar achter die strengheid schuilde de liefde die zij voor haar kinderen had. Carolina was een vrouw met een sterk karakter, die wist wat ze wilde. Ze kon ook heel eigenwijs zijn en dat bleef zo, tot aan haar levenseinde toe. “De regie over haar eigen leven wilde ze niet uit handen geven.”
Ieder seizoen was er weer nieuwe kleding en schoeisel nodig voor de kinderen. Carolina was spaarzaam en hield ‘op zijn Hollands gezegd’ van bonnetjes sparen. Als ze veel punten had gespaard kon ze weer iets nieuws kopen. Een van de jongens had nieuwe sandalen nodig: dus werd het tijd om de punten te verzilveren. Ze leverde de bonnetjes in bij een schoenenwinkel en met een kleine bijbetaling kocht ze nieuwe sandalen voor hem. Toen ze weer thuis waren trok hij zijn nieuwe sandalen direct aan en liep ‘trots’ naar zijn vriendjes toe die aan de waterkant zaten, om zijn nieuwe sandalen te laten zien. Nadat ze zijn sandalen hadden goedgekeurd, gingen ze allemaal op hun buik aan de waterkant liggen om kleine visjes te vangen. En zoals jongens kunnen doen dolden ze wat met elkaar. Hij lette niet goed op en viel in het water. “Hij kreeg nog geen zwemles, dus zwemmen kon hij niet.”
Johanna Carolina Pasma is geboren in Leiden en heeft er haar jeugd doorgebracht. Ze kent de stad goed en heeft in de loop der jaren veel zien veranderen. De studentenstad, die het in haar jeugd ook al was, is verder uitgegroeid tot wat het nu is.
In dit boek vertelt ze over het leven van een moeder die in de stad Leiden twaalf kinderen grootbracht. Het verhaal over haar leven wordt afgewisseld met interviews van haar kinderen, die ‘soms vermakelijke’ korte verhaaltjes vertellen over hun jeugd in de ‘destijds’ kinderrijke buurt in het centrum van de stad. Het is daardoor een aansprekende, bijzondere en ontroerende biografie geworden.
|