Voorkant
Voorkant cover
Achterkant
Achterkant cover

Adaptatieremming in evolutieprocessen
Een analyse van de oorzaken en implicaties van adaptieremming

Auteur

Hans Pompe

Uitvoering
Paperback
Prijs
26 ,50
Verzending
Gratis verzending in Nederland en België
Levertijd
Twee tot vijf werkdagen
(Nederland en België)

Samenvatting

Oppervlakkig gezien lijkt de levende natuur volmaakt, maar gebrekkige aanpassing van organismen aan hun omgeving is eerder regel dan uitzondering. Hans Pompe noemt het onvermogen om tot adequate aanpassingen te komen adaptatieremming. Er bestaan verschillende types. Samen vormen die een deels passief, maar vaak ook actief biologisch principe, dat verantwoordelijk is voor veel van de pracht en diversiteit in de levende natuur. De schrijver geeft voorbeelden, niet alleen op soortniveau, maar ook waar het inzicht betreft in het ontstaan van wapenwedlopen en samenwerking in de levende natuur. Begrip van adaptatieremming kan ook van invloed zijn op onze visie op diverse maatschappelijke en culturele verschijnselen, als emoties, seksuele voorkeur en persoonlijkheid. Het boek is geschikt voor vakbiologen en voor anderen met kennis van biologie op VWO-niveau.

Over de auteur

Adrianus Johannes (Hans) Pompe is geboren in 1951 te Haarlem. In 1969 behaalde hij aan het Stedelijk Gymnasium aldaar het diploma Gymnasium B. Hij studeerde biologie aan de Universiteit van Amsterdam (doctoraal examen in 1975). Daarna was hij tot zijn pensionering in 2015 werkzaam bij het middelbaar onderwijs in Den Haag en Amsterdam als conrector en als docent biologie en algemene natuurwetenschappen. Hans Pompe is getrouwd en heeft drie kinderen en zes kleinkinderen. Zijn wetenschappelijke belangstelling is breed, en gaat vooral uit naar evolutie en theoretische biologie, maar ook filosofie, geschiedenis, natuurkunde en kosmologie hebben zijn interesse.

Productinformatie

ISBN
9789463896771 / 978-94-638-9677-1
Uitgeverij
Boekscout
Verschijning
18-10-2019
Taal
Nederlands


Uitvoering
Paperback
Pagina's
406
Formaat
A4
Illustraties
Ja

Inkijk

De wolven weten een jonge bizon van zijn groepsgenoten, die verder vluchten, te isoleren. Eén van de wolven, vermoedelijk de wolvin, valt daarna deze bizon aan (waar de andere wolf is, is vanaf dat moment onduidelijk). De andere bizons komen niet meer in beeld. Er volgt een uitputtingsslag van meer dan een uur, waarin de wolvin herhaalde malen op de horens wordt genomen en haar zichtbare verwondingen worden toegebracht. De wolvin blijft echter onversaagd aanvallen en uiteindelijk bezwijkt de jonge bizon. Ook hier is duidelijk, dat met wat hulp van zijn soortgenoten de wolven kansloos tegen de jonge bizon zouden zijn geweest.
De vraag is nu hoe deze vorm van adaptatieremming in de evolutie heeft kunnen ontstaan. Elk antwoord hierop is natuurlijk maar speculatie. Toch wil ik een poging wagen. Zoogdieren zijn als kleine dieren begonnen. Pas na de grote extinctie aan het einde van het Krijt, waarbij de grote reptielen verdwenen, begint hun adaptieve radiatie en het vergroten van hun afmetingen. Zolang prooidieren nog klein zijn, is vluchten voor roofvijanden ongetwijfeld het beste. Horens zijn bij deze dieren ontwikkeld voor rituele doeleinden, zoals vechten tijdens de bronst, en hun neurofysiologische eigenschappen, en daarmee hun gedrag, zijn in overeenstemming daarmee geëvolueerd. Kennelijk is het vluchtgedrag zo vast geprogrammeerd in hun ‘neurale bedrading’, dat zij tegen roofdieren nauwelijks tot een defensief, laat staan offensief gebruik van hun wapens konden komen, ook niet toen zij groter werden. Alleen de grootste soorten lijken enigszins, maar doorgaans gebrekkig, in deze richting te zijn geëvolueerd. Dit ondanks het feit dat bij een aantal soorten de horens daarvoor geschikt zijn en de lichaamsgrootte toereikend. Het alsnog wijzigen van de neurale bedrading is kennelijk in energetisch opzicht een omslachtiger zaak dan men zou denken. Muskusossen en yaks (en soms ook bizons) laten overigens zien, dat een andere neurofysiologische insteek niet onmogelijk is.

Uw email wordt enkel gebruikt voor overleg over de betreffende review

Wordt getoond bij de review

Er zijn nog geen reviews over dit boek