Van twee jaar tot levenslang
Onze jaren in het communistische Roemenië

Het boek verhaalt hoe de auteur en zijn vrouw in 1968 door de kerk werden gevraagd om in het communistische, dictatoriale en onvrije Roemenië te gaan wonen. Om het leven van de mensen daar daadwerkelijk te delen. Zij kwamen er terecht onder de Hongaarse protestanten, die als etnische en kerkelijke minderheid ernstig gediscrimineerd werden. Het werden jaren vol enerverende belevenissen. Na 50 jaar hielp een in die tijd in code bijgehouden dagboek hen om vervaagde of inmiddels vermengde herinneringen en gevoelens te corrigeren of aan te vullen. Zo is dit boek een persoonlijk en tegelijk authentiek tijdsdocument geworden.

Grensoverschrijdend

Voor een stel dat tot die tijd nauwelijks de Nederlandse grens gepasseerd was, mocht onze treinreis zonder meer een grensoverschrijdend gebeuren genoemd worden. Alleen al de reis met de Holland-Wien Expres naar Frankfurt en het daar overstappen in de couchettewagon waren een eerste-klas avontuur op zich. En dan ook nog de overstap in Wenen op de trein naar Boedapest. We waren ontsteld bij het zien van de eindeloze rij hoge wachtposten bij de Oostenrijks-Hongaarse grens, het IJzeren Gordijn. Het schiettuig op deze wachttorens was nota bene naar het Oosten, dat wil zeggen op de eigen bevolking gericht! Maar het was allemaal nog kinderspel vergeleken met wat ons in de trein bij de Hongaars-Roemeense grens te wachten stond. Er vond een ware bestorming plaats, een bestorming van de trein. De trein werd omgeven door militairen met het geweer in de aanslag. Soldaten beklopten de onderkant van de trein, met hun geweren in de aanslag drongen ze overal de loopgangen van de treinwagons binnen en posteerden ze zich waar de douaniers hun werk gingen doen. Grondig gingen doen. De koffers moesten overal allemaal open en de inhoud werd overhoop gehaald. Je voelde je zonder reden bijna direct verdacht en schuldig. Maar gelukkig viel de ellende voor ons mee. Het bleef erbij dat we enigszins moeizaam de vraag beantwoordden waarom we al die spullen voor een paar weken vakantie nodig hadden. Daarna volgde het enorme karwei om al onze spulletjes weer in de koffers en tassen gepropt te krijgen. Nadat de zoveelste douanier ons verlaten had, knikte onze bezorgde overbuurman ‘de pastoor’ ons opgelucht toe. Hij was er duidelijk van overtuigd dat het kruisje dat hij geslagen had ons had geholpen. De trein stond daarna bij de grens nog meerdere uren stil. Eindelijk verwijderde zich ook de zoveelste soldaat met het geweer in de aanslag door het gangpad. Er klonk een schril fluitje. De trein zette zich in een moordend traag tempo in beweging. Pas op dat moment voelden ook wij ons opgelucht.
Zo, nu zouden we tenminste eindelijk in het land komen waar we wezen moesten: Roemenië.