De Bokkerijders
D'r Herberg in de Hiëck biej Clumme

Het verhaal in dit boek speelt zich af aan de andere kant van de Maas, in het tegenwoordige Belgisch-Limburg. De gebeurtenissen vonden plaats tegen het einde van de 18e eeuw, de laatste jaren vóór de Franse Revolutie. Veel Bokkerijders zouden hun laatste adem uitblazen door toedoen van de beruchte Drossaard Clercx met medewerking van zijn Schepenen. De adel en geestelijken, de beul en zijn helpers deden de rest.
Dit verhaal is louter verzonnen, maar de door de Bokkerijders gepleegde feiten hebben wel degelijk plaatsgevonden. Hoe de feiten in het echt zijn gepleegd, is louter giswerk. De bekentenissen onder tortuur en de opgetekende protocollen garanderen niet dat dit de werkelijkheid schetste. Echter, zo zou het gebeurd kunnen zijn... De Bokkerijders geeft een stuk Oud-Limburgse historie mee die eenieder zou moeten kennen.

Dit boek is geen opsomming van feiten en data. De Bokkerijders - De vilders aan de galg is een spannend verhaal over het ontstaan van de eerste bende der Bokkerijders. Deze belevenissen van de beruchte vildersfamilie Ponts, de familie Beckx en andere vilders, spelen zich af tussen 1730 en 1744 in het Hertogdom Limburg.

De personen in dit verhaal hebben echt geleefd en alle incidenten hebben echt plaatsgevonden. Hoe het precies is gegaan kunnen alleen deze personen vertellen. Maar helaas zijn ze er niet meer. Tevens geeft het een tijdsbeeld hoe de mensen werden onderdrukt en gebruikt door de adel, de geestelijkheid en de toenmalige heersers.

Voor iedereen nu eens geen ‘Vaderlandse Geschiedenis’ zoals op de basisschool. In dit boek een stuk geschiedenis uit eigen land, waarvan de meesten nauwelijks iets of helemaal niets weten. De Bokkerijders geeft een stuk Oud-Limburgse historie mee die eenieder zou moeten kennen.

Het verhaal in dit boek speelt zich af in Voerendaal, Meerssen en diverse andere plaatsen in Zuid-Limburg. De gebeurtenissen vonden plaats tussen de jaren 1730 en 1777, een tijd waarin heel veel Bokkerijders hun laatste adem zouden uitblazen. Deze onmenselijkheden gebeurden door toedoen van de op roem, geld en macht beluste adel, geestelijken, Schout en Schepenen en als laatste de beul en zijn helpers. Hoofdpersoon in het verhaal is de beruchte Joannes Dirckx, alias Den Dock.

Bokkerijders hebben nooit een kasteel waar dan ook overvallen. De personen die in dit verhaal de revue passeren hebben wel degelijk echt geleefd en diverse gebeurtenissen hebben ook echt plaatsgevonden. De rest van het spannende verhaal is ontsproten aan de fantasie van de auteur.

Desalniettemin een spannend verhaal dat u meeneemt naar en inzicht geeft in de discriminerende houding tegenover de streekbewoners door de adel, de geestelijkheid en overheid in de 18e eeuw in het oude Hertogdom Limburg. Tevens schetst het verhaal een beeld van de armoedige levensomstandigheden van de Limburgers en de verschillen tussen arm en rijk waardoor de bendes van de Bokkerijders uiteindelijk noodgedwongen ontstonden.

De historie van de Bokkerijders is voor velen interessant en ook door veel auteurs vastgelegd in boeken. Echter, deze mensen hadden ook veelal kinderen. Over deze kinderen is weinig of helemaal niets geschreven maar ze waren er wel. Ook erfden ze de nadelen van hun geëxecuteerde ouders. Ze werden wees, bedelarm, dakloos en wat dies meer zij. De o zo humane, menslievende geestelijkheid, die hier eigenlijk iets aan had moeten doen, keek gewoon de andere kant uit. Van de adel en de rijken hadden ze uiteraard helemaal niets te verwachten. Ook justitie deerde het niet wat met deze kinderen gebeurde. Is het dan vreemd dat ook deze kinderen zich schuldig gingen maken aan diefstal enzovoorts en zelfs in latere bendes op het toneel verschijnen? Dit zou in onze tijd hoogstwaarschijnlijk nooit zover komen, alhoewel het hier en daar toch nog gebeurd.

Het verhaal in dit boek licht een tipje van de sluier op hoe het deze kinderen verging en hoe justitie, adel en de geestelijkheid hun plicht schromelijk verzuimden. Het lot van deze kinderen werd bezegeld door hun handelwijze van machtwellust, materialisme en hoogmoed.

Jacques Roosen alis D’r Toebacksman van Clumme was een marskramer die met voornamelijk tabak en andere artikelen de Limburgse boerderijen, huizen en herbergen afstruinde. Als lid van de Bokkerijders zag hij hierdoor kans om de bende te voorzien van interessante inlichtingen omtrent de buit die hier en daar te halen was. Ook de ontwikkelingen op het kasteel van Wittem en de hieruit voortvloeiende gebeurtenissen maken het spannend om het verhaal te lezen. Het uiteindelijke plot van het verhaal maakt alles nog spannender en interessanter. Nagenoeg alle personen in het verhaal hebben echt geleefd en veel gepleegde feiten zijn echt gebeurd. Bijna alle personen uit het verhaal hebben uiteindelijk de door hen gepleegde feiten met de dood moeten bekopen op het schavot van de beul.

Daar Arthur vooralsnog niet stopt met het fenomeen Bokkerijders, heeft hij deze keer een boek geschreven dat uitgebreider ingaat op het leven ven de mensen in de 18e eeuw. Hierdoor heeft dit boek ook meer pagina’s dan de vorige vijf uitgaven. Gezien het feit dat de bendeleden hun voortbestaan moesten leiden aan de rand van de samenleving, nam men het niet zo nauw met de wijze waarop andere bewoners van het Limburgse heuvelland hun dag besteedden. Doordat de z.g. complicen, voor sociale contacten door nagenoeg iedereen werden gemeden, zelfs uit de gemeenschap werden verstoten, waren goede manieren dan ook ver te zoeken. Uiteraard was hun taalgebruik naargelang. Velen van hen werkten niet omdat ze geen werk kregen. Uiteindelijk werden ze gedwongen om te gaan stelen. Hun vrouwen en kinderen moesten toch eten. Hun enige vertier waren drink en braspartijen die werden betaald uit de verkregen buit van hun overvallen. Omdat het mensen waren net zoals iedereen, was seks hen ook niet vreemd. In dit boek heeft Arthur hierover ook een deurtje open gemaakt. Daar er nog veel te schrijven en te vertellen valt over de Bokkerijders zal dit zeer zeker niet zijn laatste boek zijn.

De boeken van Arthur zijn een aanvulling op de z.g. “Vaderlandse Geschiedenis”. Helaas vindt men hierin niets terug over de historie van het oude Hertogdom Limburg. Limburgers weten amper iets over hun historie en hebben met de z.g. Hollanders weinig gemeen wat betreft geloof, cultuur, festiviteiten en historie. Het is dan ook niet vreemd dat er wel iets over de Bokkerijders bekend is, maar het naadje van de kous is niet bekend. Hierin probeert Arthur met zijn boeken duidelijkheid te brengen zodat de verzonnen verhalen over de Bokkerijders tot het verleden behoren. Zijn boeken gaan over mensen die echt hebben geleefd en ook echt veroordeeld en geëxecuteerd zijn. Hoe men tot bekentenissen kwam is in alle gruwelijkheid beschreven. Men kan zich dan ook afvragen of deze mensen werkelijk schuldig waren. Tevens wie beestachtiger was, de Bokkerijders of de Schout en zijn Schepenen.

In dit boek wordt duidelijk dat men aan de andere kant van de tegenwoordige grenzen anders omging met verdachten en veroordeelden. Geen wazige praktijken om mensen te arresteren. Geen beul en martelingen om mensen tot een (valse) bekentenis te dwingen. Geen in beslag genomen bezittingen waar Schout en Schepenen zich aan verrijkten. Als er geen of amper bewijs was voor de verdenkingen werden mensen zelfs vrijgesproken. Ook konden de verdachten gebruik maken van advocaten en raadsheren voor hun verdediging. Ook al waren de machthebbers op dat moment de Fransen, Karolingische wetten waren verboden. Mensen werden humaner behandeld en bestraft. Bekentenissen werden vrijwillig afgelegd.In onze contreien zou en moest iemand veroordeeld worden. Gevangenisstraf of een andere straf bestond nauwelijks of niet. De Schout nam schijnbaar alleen genoegen met de doodstraf en de hele boel in beslag nemen. De familieleden van de geëxecuteerden werden niet alleen weduwe of wees, maar ook nog bedelarm en dakloos. Dat waren de rechten die de mensen in Overmaeze hadden. Gelukkig hebben de Franse bezetters in de 18e eeuw niet alleen ellende en oorlog naar onze streken gebracht, maar ook goede dingen waar wij in de 21e eeuw nog steeds voordeel aan hebben.

Deze keer laat Arthur de lezer op een heel spannende manier een kijkje nemen achter de schermen. We zullen zien waarvan de eerste bendeleden van de Bokkerijdersbende werden verdacht en waarvoor ze werden aangeklaagd. Ook hoe ze werden gearresteerd en opgeborgen in de kerkers van diverse kastelen. Verder zal hij ingaan op de verhoren die met de nodige gruwelijke manieren van foltering gepaard gingen. Tevens zal duidelijk worden op welke manier de verklaringen van de bendeleden werden verkregen. Fatsoensrakkers zoals Schout en Schepenen worden niet buiten beschouwing gelaten. De lezer krijgt inkijk op het sadistische brein van deze heren van Justitie en hun manier om de meest gruwelijke en onmenselijke executies te laten uitvoeren. De beul en zijn knechten deden in de Rechtszaal en op het schavot hun uiterste best, om de aangeklaagde hevigste pijnen te laten lijden of de al veroordeelde zo lang mogelijk te laten lijden. Dit alles gebeurde op een beestachtige manier totdat soms de dood er op volgde. Al deze rechtsgeldige handelingen van de handhavers van de wet werden zonder protest goedgekeurd door de Rooms Katholieke Kerk en haar vertegenwoordigers. Voor deze overtredingen van de wet krijgt men op de dag van vandaag een korte gevangenisstraf of zelfs een voorwaardelijke straf. Een werkstraf is ook mogelijk. In de 18e eeuw, waar de Kerk en de adel machtige instituten waren en iedereen naar hun pijpen moest dansen kreeg men zelfs voor het stropen van een konijn de doodstraf. Bovendien hield de kerk de adel de hand boven het hoofd, want bij de adel was veel geld te halen. Geld, rijkdom en bezittingen speelden een grote rol, iets waarvan iedereen, behalve het gewone volk, profiteerde. Het gewone volk was massa en mocht verhongeren.

Na tien boeken over allerlei bendeleden en bendeleiders, deze keer een boek over de vermeende belangrijkste leider van de laatste bende: chirurgijn Joseph Kirchhoffs uit ’s-Hertogenraede. Ook al werd hij door veel leden in hun bekentenissen op de pijnbank beschuldigd; de vraag is nog steeds wat deze beschuldigingen waard waren. Zeker op de manier hoe ze verkregen waren. Bovendien was hij een sta-in-de-weg voor de abt van Kloosterrade en de Schout en Schepenen door zijn beschuldigingen aan hun adres. Wat was dan de oplossing voor dit probleem? Opruimen die hap! Tot op heden is er, wat dat betreft, niet echt veel veranderd bij de machthebbers.