De heks van Delden

Op 16 maart 1823 zette Hendrikje Hofhuis Delden op stelten.
Hoewel de laatste heksenverbranding in Nederland al weer anderhalve eeuw geleden was, onderging zij op een zondagmiddag een waterproef in de Twickelervaart. De boerin, moeder van acht kinderen, werd ervan verdacht een buurvrouw te hebben behekst. Verdronk ze, dan kreeg ze een christelijke begrafenis. Bleef ze drijven, dan was ze een partner van de duivel en wachtte haar een afschuwelijk lot.
Wie was Hendrika Hofhuis? Hoe kon de streng protestantse gemeenschap waartoe zij behoorde zich verlustigen aan het barbaarse evenement? Waarom grepen de lokale autoriteiten niet in? Wat was de rol van Marie Cornélie, gravin van Wassenaer Obdam, die vanuit Kasteel Twickel de scepter zwaaide over heel Delden en omstreken?

Jeroen Terlingen was vakbondsjournalist, redacteur van Vrij Nederland en docent journalistiek. Hij publiceerde zeven biografieën en twee romans over de Italiaanse componist/moordenaar Carlo Gesualo en de filmexplicateur Louis Hartlooper. Daarnaast schrijft hij boeken en maakt hij films over de diagnose, behandeling en gevolgen van kanker.

Nu was ze alweer bezig met de eindigheid van haar bestaan. Niet zo gek natuurlijk als ze zondag haar leven op het spel zette. Stel dát. Stel dat haar onderneming faliekant mislukte. Zou ze dan haar moeder terugzien? En Willempje, haar broertje? En oma Jannetje?
\ Als ze dat echt kon geloven, werd het vooruitzicht bijna aantrekkelijk. Maar volgens dominee Siegman wachtte het altoosdurende gerichtsvuur op degenen die zich tijdens hun leven op aarde overgaven aan hovaardij en eigenbelang.
\ ‘Onzin, kind’, had haar oma haar altijd verzekerd. ‘Hellestraf is niet voor ons soort mensen. De Heere wil dat al zijn schepselen zalig worden. Verdoemd zijn zij die met de bijbel in de hand ons hun wil proberen op te leggen.’
\ (…)
\ ‘Luister, dochter. Veel meer dan onze goede naam hebben wij niet. Omdat Jan Wernink – onze toekomstige buurman, weet je wel? – een stuk zal schrijven in zijn krant, zal die naam – en dus ook de jouwe – tot in lengte van jaren voortleven. Wie in de toekomst HOFHUIS hoort of leest zal weten dat in Deldenerbroek een gezin leefde dat de kleinzieligheid van de buurtschap aan de kaak stelde. Misschien dat mijn verhaal mensen aan het denken zet. Misschien dat ze gaan beseffen dat je alleen kunt samenleven als je verdraagzaam bent tegenover elkaar. Het zou toch een zegen zijn als ieder individu zelf nadacht over wat hij vindt en niet oordeelt op grond van “horen zeggen”?’