Het woord ‘fantasy’ zegt het eigenlijk al: dit zijn boeken die de fantasie van de lezer aanspreken. Fantasyboeken bevatten denkbeeldige en onrealistische elementen, verzonnen wezens en imaginaire werelden, zoals magische of andere paranormale werelden. Een groot onderdeel van de categorie fantasy is de gedetailleerde wereldbouw, waarbij niet alleen veel aandacht is besteed aan denkbeeldige flora en fauna, zoals bijvoorbeeld elfen, maar ook aan bijvoorbeeld nieuwe culturen en religies waar de lezer zichzelf in kan verliezen. In fantasy zijn veel elementen ook op symbolisch niveau in de tekst verwerkt, waarbij wereldse lessen vaak worden uitgebeeld in een strijd van goed tegen kwaad.

Sciencefiction lijkt op fantasy in de zin dat het de fantasie van de lezer prikkelt, maar kan toch als een compleet aparte categorie worden beschouwd. Sciencefiction speculeert namelijk over een mogelijke toekomst met fictieve of bestaande concepten en kan als wetenschapsfictie worden beschouwd. Er wordt in ruime mate aandacht besteed aan toekomstbeelden waarbij denkbeeldige technologische vooruitgang en wetenschappelijke ontwikkelingen centraal staan. Deze ontwikkelingen zijn in onze echte wereld nog onmogelijk, maar zouden misschien ooit wel tot stand kunnen komen. Daarom speelt sciencefiction zich niet alleen af tegen een futuristische achtergrond, maar heeft het ook oog voor de gevolgen van deze ontwikkelingen op de samenleving en menselijke psyche. Sciencefiction is daarbij een breed genre: van aliens tot een postapocalyptische setting.

Wat is nou het verschil tussen fantasy en sciencefiction? Kort gezegd: fantasy bevat bovennatuurlijke en onrealistische elementen, terwijl sciencefiction voortborduurt op en speculeert over bestaande technologische en wetenschappelijke mogelijkheden.