Vragen om de dood

In onze huidige westerse samenleving ervaart men het als de gewoonste zaak van de wereld op allerlei gebieden keuzes te kunnen en mogen maken. ‘Vragen om de dood’ onderzoekt in welke mate zelfbeschikkingsrecht de keuzeruimte biedt voor een gewenst menswaardig levenseinde in geval van euthanasie en hulp bij zelfdoding. Onderzocht worden de juridische objectivering van het zelfbeschikkingsrecht en de huidige strafuitsluitingsgrond evenals de omstandigheden die kunnen leiden tot een besluit tot levenseinde. Ook de wijze waarop de articulatie van het wilsbesluit de besluitvorming van arts en patiënt beïnvloedt, wordt onderzocht. Met een voorwoord door dr. mr. Fons Dekkers.

"Van jongs af aan ben ik nieuwsgierig naar hoe de wereld in elkaar steekt. Na scheikunde en elektronica richtte mijn aandacht zich op filosofie, ethiek en spirituele tradities. Na afronding van de studie Zingeving & Spiritualiteit ben ik nu een van de eerste zingevingstherapeuten in Nederland. 'Praktijk Crossroads' is de naam van mijn eigen praktijk. Ik ben een van de oprichters van ZingevingNu. Ik woon samen met mijn man en Labrador Retriever in Den Haag. Kunst en klassieke muziek blijven me inspireren."

In de vijfde eeuw voor Christus wordt het begrip ‘euthanatos’, het hebben van een goede dood, voor het eerst gebruikt. In de Klassieke Oudheid bestonden al juridische regelingen die zelfdoding en hulp bij zelfdoding legitimeerden. Het begrip euthanasie is in de loop der tijd niet altijd zorgvuldig gebruikt. Het meest grove voorbeeld van onjuist gebruik is het als euthanasie benoemen van direct medisch doden van ongeneeslijk zieken, zwakzinnigen en geestelijk en lichamelijk gehandicapte volwassenen en kinderen in Nazi-Duitsland. Deze praktijk heeft mogelijk binnen de naoorlogse discussie over euthanasie een helder gebruik van begrippen in meer of mindere mate belemmerd. Zowel in maatschappijbrede betekenis, en bij uitvoering van de huidige wetgeving met betrekking tot euthanasie en hulp bij zelfdoding, als in de maatschappelijke discussie rondom een vrijwillig levenseinde is kwaliteit van leven een belangrijk aspect. De meeste concepten van kwaliteit van leven delen gezamenlijke basisideeën zoals algemene gevoelens van welbevinden, gevoelens van sociale positieve betrokkenheid, kansen een persoonlijk potentieel te kunnen ontwikkelen, keuzevrijheid en persoonlijke controle, een positief zelfbeeld en een levensloopperspectief . Daarmee is kwaliteit van leven, of juist het ontbreken van kwaliteit, niet een beschrijving van iemands gezondheid of functionele toestand, maar dient het weer te geven hoe betrokkene aspecten van het eigen leven waardeert. Maar datgene wat subjectief beleefd wordt is op zich geen voldoende maat. Eerdere onleefbaarheid blijkt mogelijk leefbaar, nieuwe zingeving kan mogelijkerwijs worden gevonden. Tegelijkertijd zijn oordelen van anderen over de zinvolheid van iemands leven of diens verzoek tot levensbeëindiging niet onmogelijk of onwenselijk, maar wel onzeker en in bepaalde mate onbetrouwbaar, niemand kan volkomen in de beleving van de ander doordringen. In geval men vraagt om de eigen dood zou het verstaan van de verloren kwaliteit van leven en de verloren zingeving hierdoor kunnen worden begrensd.