Oorlogsschaduw

Een plantersleven op Sumatra aan de
vooravond van de Tweede Wereldoorlog

'Oorlogsschaduw' gaat over de nadagen van het Nederlandse bewind in Indië voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog. Dat was een periode waarin de spanningen tussen de Indonesische en Europese bevolking toenamen. Frederik, een jonge planter uit Nederland, probeert met zijn vrouw zijn jeugddroom waar te maken: een toekomst in Indië op de plantages van Noord-Sumatra. Ondanks zijn aanklacht tegen het kolonialisme, wat onder meer tot confrontaties met andere planters leidt, lijkt het geluk met hem te zijn. Totdat Japan Nederlands-Indië binnenvalt en de oorlog alles zal vernietigen.

"Schrijven en publiceren heb ik al vanaf mijn jeugd gedaan nadat ik in 1942 in Indonesië was geboren, het land waar ik als volwassene ook weer woonde en werkte. Daarnaast was ik in verschillende andere landen van Zuid-Oost Azië en in Afrika werkzaam. Nu woon ik in Noord-Tanzania. Naast poëzie heb ik twee reisnovellen gepubliceerd, Waar ligt Sumba (Fontein) en In het spoor van Slauerhoff (de Prom), en als co-auteur een Engelstalig fotoboek Volcanoes of Indonesia (Didier Millet) uitgegeven. Met mijn nieuwe roman Oorlogsschaduw keer ik terug naar mijn geboorteland waarin ik het leven beschrijf van een jong plantersgezin op Sumatra aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog."

Het schip verminderde nu snelheid en manoeuvreerde tussen de wijde pieren van de havenmond. Het zeewater had een troebele bruingrijze kleur gekregen door de rivier de Deli die hier in zee stroomde en de toegang tot de haven van Belawan vormde. De kades met hun kranen werden zichtbaar en langzaam stoomde het schip de haven binnen. Het water kolkte en bruiste door de scheepsschroeven, de scheepshoorn klonk opnieuw met korte stoten.
Op de kade stonden honderden mensen te wachten. Mannen waren gekleed in witte toetoeppakken met tropenhelmen op hun hoofd. Het leek een zee van opbollende witte zeiltjes waartussen vrouwen met hun sierlijke brede strooien hoeden en kleurige parasols op kleine eilandjes leken.
Met een lichte schok meerde het schip aan de kade en werden de uitgegooide trossen vastgesjord aan de dukdalven. Stuwadoors, bootwerkers, koelies, iedereen rende heen en weer.
Riksja’s en karren reden af en aan tussen schepen en pakhuizen langs de kade. Aan het einde zag Frederik een spoorwegstation waarboven stoompluimen van locomotieven dreven.
Naast alle beelden waren het de geuren die indruk op Frederik maakten. De zeereis was echt voorbij, de zilte geuren hadden plaatsgemaakt voor de reuk van koffie en tabak in de goedangs bij de haven. Er waren ook geuren die deden denken aan de nacht in Port Said, zoet en kruidachtig. Zijn dromen waren werkelijkheid geworden. Hij was in Indië, de nieuwe wereld en hij was gelukkig.
En later, als hij een bezoek bracht aan een inlandse markt, dan waren het de geuren die hem altijd aan dit moment van aankomst in Belawan deden denken. En nog weer later zou hij uit deze haven wegvaren, maar toen waren er geen geuren.