Leren en werken bij Vlisco
1964 - 1967

Batikachtige textielstoffen voor de Afrikaanse markt. Specifieke processen die vaak met menselijke inspanningen moeten worden verricht. Zwetende mannen met stempels, werken in hitte en stank, vaak gemopper en gevloek, dit alles voor kleurrijke dessins. Sinds 1846 zijn de vliscostoffen geliefd bij de vrouwen uit Indonesië. Later ook geliefd bij de Afrikaanse vrouwen. Dessins van Vlisco dragen iets naar buiten over dagelijkse dingen in het leven, zoals: Het kunnen lezen en schrijven, of hoeveel macht een vrouw in Afrika heeft. Vliscostoffen worden door de Afrikaanse vrouwen met trots gedragen. In dit boek heeft Leo van Veldhoven de unieke processen maar ook de medewerkers in hun dagelijkse werkzaamheden op een leuke manier beschreven.

Leo van Veldhoven ( 1949 ) moest al op 15-jarige leeftijd gaan werken bij Vlisco in Helmond. Zijn wens was om naar het conservatorium te gaan om voor arrangeur te gaan leren. Echter dit is er niet van gekomen. Na een verkeersongeval in 2011 moest Leo een aantal maanden revalideren. Als Vlisco medewerker was hij erg geinspireerd in de tijd dat hij als jongen van 15 jaar (1964) bij Vlisco kwam werken. Tijdens de revalidatie heeft hij de pen ter hand genomen en zijn opleidingstijd bij Vlisco in een leuk verhaal verwoord.

In de handdrukkerij werden de zogenaamde eerste en de tweede kleuren met vulders, (stempels van hout) op vooraf bepaalde motieven op het doek ingepast. Dit was zwaar werk. Deze afdeling werd geleid door verschillende bazen. In de handdrukkerij werkten ongeveer 600 handdrukkers in ploegendienst. Zij werkten allemaal in stukloon. Als je als handdrukker werd aangenomen, kreeg je in het begin gemakkelijke dessins om het inpassen te leren. Dit waren dessins die moesten worden ingepast met één of twee vulders. In deze proefperiode stond je niet in stukloon, maar kreeg je een bepaald vast loon.

Meestal kon een leerling na een paar maanden dessins inpassen met meer dan twee vulders. Dan ging zo iemand in stukloon werken en mocht hij zich handdrukker noemen. Wat een handdrukker kon verdienen bepaalde hij zelf, want hij werd uitbetaald naargelang zijn prestatie. Dus hoe meer stukken een handdrukker inpaste, hoe meer hij verdiende. Je had gemakkelijke dessins om in te passen, dit waren dessins die moesten worden ingepast met één of twee vulders. Je kreeg voor zo’n dessin dan bijvoorbeeld een rijksdaalder. Moest je een dessin van meer dan drie vulders inpassen, dan waren dit de moeilijkere dessins en daar kreeg je dus ook meer geld voor. Dus hoe meer vulders er per dessin moesten worden ingepast, hoe meer een ingepast dessin opleverde. De handdrukker kon niet zelf een dessin uitzoeken om in te passen. Een dessin werd door uitgevers aan de handdrukker uitgegeven.

Een van deze uitgevers was een medewerker uit Milheeze en heette Graard. Een uitgever had geen gemakkelijke baan want hij kon het niet maken om de dessins waar het meeste geld mee kon worden verdiend, altijd aan dezelfde handdrukker te geven. Dus de uitgevers hielden goed in de gaten welke dessins zij aan een handdrukker hadden uitgegeven zodat hij geen scheve gezichten kreeg. Er waren handdrukkers bij die probeerden om de uitgever te beïnvloeden door een meelijwekkend verhaal te vertellen. Vooral tijdens de feestdagen zoals met Sinterklaas of met Kerstmis als er thuis meer geld nodig was, probeerden ze de uitgevers om te praten.