Als markt en regering FALEN

Stel je voor, een economie die onvermijdelijk steeds heviger sociale en ecologische crises voortbrengt, waarvoor nog geen alternatief is, en die door een minderheid wordt aangewend voor eigen excessieve verrijking, als het moet ten koste van het leven op onze planeet. Zou jij kiezen voor zo'n tirannie? Niet als er een alternatief voor is! En dat is er. In dit boek. Het biedt een uitweg, een postkapitalistisch alternatief, niet eerder door anderen geopperd. Het vormt een nieuwe en uitdagende, en derhalve zeer lezenswaardige en nuttige bijdrage aan het maatschappelijk debat over noodzakelijke economische veranderingen en postkapitalistische alternatieven."

Jo Versteijnen (1940): "Ik ben ontwikkelingssocioloog en schreef een aantal artikelen en enkele boeken over sociaaleconomische aspecten." Bram Snoek (1950): "Ik ben onderzoeksschrijver en theoloog. Ik ben geëngageerd met maatschappelijke probleemgebieden, waarover ik ook boeken publiceerde." Wouter Snip (1948): "Ik produceer als film- en televisiemaker documentaires aangaande ecologische onderwerpen, in samenhang met maatschappelijke, politieke en democratische structuren."

Maar de economische werkelijkheid die de mens heeft gecreëerd ­ de "vrije" markt, het kapitalisme ofwel het neoliberalisme ­ laat een ander beeld zien. Deze economische realiteit brengt op gezette tijden overproductie en massawerkloosheid voort; het produceert decadente en weerzinwekkende rijkdom voor een kleine minderheid, corresponderend aan een altijd maar toenemend schrijnende armoede voor de overgrote meerderheid; het staat toe dat rijken ­ banken bijvoorbeeld en bedrijven ­ opzettelijk crises veroorzaken om er zelf beter uit te komen; het brengt altijd en onvermijdelijk te weinig geld voort voor het noodzakelijke onderhoud van de sociale zekerheid, de samenleving in het algemeen, en de natuur; het put de grondstoffen in hoog tempo uit en brengt aan de natuur, het milieu en de biosfeer ­ en dus ook de mens - ernstige, levensbedreigende schade toe; en het probeert het bewustzijn van de mensen zo te beïnvloeden dat de relatie tussen al dit onheil en het kapitalisme/neoliberalisme verborgen blijft. Kortom, ons huidige economisch systeem produceert steeds heviger sociale en ecologische crises, die uiteindelijk levensbedreigende vormen aannemen en moeilijk tot het kritische bewustzijn doordringen. De onvermijdelijke groeidwang Dit onheil is niet een toevallig incident binnen een kapitalistische economie die verder in orde zou zijn. Dit onheil is een onvermijdelijk gegeven in een economie die niet zonder deze rampspoed kan en dus in zichzelf destructief en verdorven is. En dat is het kapitalisme. De belangrijkste factor voor die destructie is de groeidwang, die onvermijdelijk gegeven is met dit stelsel. Verderop in dit boek zullen we duidelijk maken hoe het zit met die groeidwang. Voor nu volstaat het er op te wijzen dat het kapitalistisch onheil voornamelijk daar uit voortkomt. Die dwang is onvermijdelijk, zit in zijn aard, het is de logica van het systeem, de aard van het beestje. Daarom ook kunnen de problemen van het (neoliberale) kapitalisme - ­ voornamelijk veroorzaakt door de altijd aanwezige groeidwang - niet binnen dit systeem opgelost worden, en zal de mens zijn toevlucht moeten nemen tot een alternatieve, postkapitalistische economie. Nog maar zelden in de geschiedenis vroeg de toestand in de wereld, veroorzaakt door een in zichzelf destructief en verziekt economisch systeem, om zulke drastische maatregelen als nu.