Omgaan met geld

Over schuldhulpverlening is al het nodige geschreven, maar nog niet vanuit het maatschappelijk werk, dat veel werk verricht met en voor de klant. Deze heeft naast hulp bij het oplossen van schulden ook hulp nodig om rond te komen met het inkomen, ter voorkoming van terugval, en psychosociale begeleiding. Dat betekent gedragsverandering, maar hoe doe je dat? Onder maatschappelijk werkers is deze tak van sport niet erg populair en het wordt als moeilijk ervaren. Dit boek schreef Ineke van Dam voor iedereen die in deze materie is geïnteresseerd. Maar in de eerste plaats hoopt zij hulpverleners een hart onder de riem te steken onder het motto: "Leuker kunnen we het niet maken, wel boeiender".

"Als algemeen maatschappelijk werker ben ik 22 jaar werkzaam geweest bij de Stichting Maatschappelijke en Juridische Dienstverlening te Groningen. In die tijd heb ik me gespecialiseerd in de financiële hulpverlening. Mijn affiniteit met geld heeft zijn oorsprong in mijn opvoeding in een arm gezin. In mijn werk raakte het me steeds weer om mensen te zien worstelen met dat rotgeld. Sinds kort ben ik met pensioen en voel me een rijk mens met de opgedane ervaringen en verzekerd (hoe lang nog?) van een redelijk inkomen."

Regelmatig komt het voor, dat de klant met een plastic tasje komt met ongeopende post. Kennelijk in de verwachting, dat de hulpverlener het wel uitzoekt. Dit nodigt uit tot doorvragen: waarom de klant dit niet zelf heeft gedaan b.v. Het komt het meeste voor, dat de papieren overal in huis liggen, in laatjes en kastjes, al dan niet geopend. Veel beginnende hulpverleners zwichten onder de druk van de urgentie en gaan zelf met de klant de post openmaken en op orde brengen. Dit draagt echter niet bij aan de zelfredzaamheid van de klant. Zo ben ik echter ook begonnen en dat leverde me meestal een ontevreden gevoel op, vooral als de klant vervolgens niet meer verschijnt. Een effectievere manier is het om het gesprek erover aan te gaan. En daarbij duidelijk te maken, dat wij er niet voor zijn om de papieren te ordenen, maar wel om mee te helpen weer greep op de financiën te krijgen en te zoeken naar oplossingen. Ook is het nodig om duidelijk te maken waarom je de klant vraagt om orde in de papieren te scheppen. Om weer zicht te krijgen op de financiën, om er weer greep op te krijgen, om goede keuzes te kunnen maken, om met de klant te kunnen zoeken naar oplossingen en om later evt. een beroep op de kredietbank te kunnen doen. Het is ook heel boeiend om de argumenten van klanten te horen, waarom ze de papieren niet op orde hebben. Dat heb ik nooit geleerd, of: ik snap er toch niets van, of: ik dacht dat U daarvoor was, of: daar ben ik te depressief voor, of: ik zie er geen gat in enz. En op deze argumenten hebben wij wel wat te zeggen. Ik heb het nooit geleerd: is het een idee om dat dan nu te gaan leren. Ik snap er niets van: is dat een goede reden om de post niet open te maken. Ik dacht dat U daarvoor was: nee, daar ben ik niet voor, wel om te helpen zoeken naar oplossingen. Daar ben ik te depressief voor: en zo blijft U ook depressief. Ik zie er geen gat in: ik wil zoeken naar een manier om er wel een gat in te zien. Bij doorvragen blijkt, dat klanten een hekel hebben aan papieren. En dat is heel voorstelbaar. Wie heeft er geen hekel aan. Zeer weinig mensen, is mijn ervaring. Maar is dit een reden om het niet te doen ?