Door een zee van bloesem
Leven met getraumatiseerde ouders in de nasleep van de oorlog in Indonesië

Mijn beide ouders hebben ten tijde van de Japanse bezetting in Indonesië in een jappenkamp vastgezeten. Na de bevrijding heeft mijn vader in de bloederige onafhankelijkheidsstrijd vanaf eind 1946 eerst als oorlogsvrijwilliger, daarna als KNIL militair, op Sumatra gediend. Daar zijn toen vreselijke dingen gebeurd waarover mijn vader nooit meer wilde praten. De nasleep van het jappenkamp, de oorlog en alles wat hierna in hun leven gebeurde, had zijn weerslag op het dagelijks leven van mijn jongere broer, maar vooral op die van mezelf. We ervoeren de frustraties over hun onverwerkt verleden, de vele tegenstrijdigheden van hun geloof-bijgeloof en ‘zwarte magie’, oftewel: ‘goena-goena’. Dan stond daar de nuchtere Nederlandse cultuur tegenover de Indisch/Indonesische-, met daarnaast nog eens de haat-liefde verhouding tussen mijn ouders. Ik vertel dit verhaal, deels feitelijk-deels fictief, zeker niet om mijn ouders ook maar iets te verwijten! Maar ik vind het wel belangrijk om over de sfeer- en mijn ervaringen van toen te kunnen vertellen.

Colinda (Linda) Marcia Roswitha van Gurchom werd in 1965 in Amsterdam (de Pijp) geboren, maar groeide op in Weert, Noord-Limburg. Mede door haar levenservaringen werd verhalen schrijven een soort van uitlaatklep en koesterde ze al heel lang de wens om boeken te schrijven. Ze heeft naast haar baan bij de overheid altijd al creatieve bezigheden gehad, zo tekent en schildert ze ook graag, maar blijft vooral schrijven toch haar grootste passie. Het is voor haar de ultieme vorm om vrijuit met elkaar te kunnen delen en zich op deze manier te verbinden met anderen.

Zonder enige emotie staarde ik naar hem, terwijl hij daar met zichtbaar betraande ogen onder aan de trap stond. Nu leek hij maar een miezerige man. Hulpeloos. Iets in mij wilde maar niet, dat ik voor hem in beweging kwam. Mijn moeder was inmiddels in totale verbijstering uit de keuken gestormd, haar domein. Kennelijk had mijn broer haar ingefluisterd dat er minstens iets ernstigs met pa aan de hand moest zijn. Zelf was hij zojuist de trap afgedaald, met een boog om mijn vader heen gelopen en nam geen enkele moeite om aan die ouwe te vragen wat hem nou precies scheelde. Of hij anders misschien iets voor hem kon betekenen. Hij moet hetzelfde hebben gevoeld als ik. Zonder enige twijfel.

‘Wat is er, Aar?...Waarom huil je?' Arie. Zo heette mijn vader. Het volume van haar stem overstemde mijn gedachten. Met haar nogal volumineuze lichaam leek zij haast geplakt aan mijn vader, zo dicht als ze tegen hem aanleunde. We keken met een strakke blik, wachtend op zijn reactie. Zijn streng uitziende bril ving de tranen op die nu ongeremd uit zijn ogen vloeiden, tegelijkertijd wees hij naar zijn onderlichaam. Onze blikken volgden de richting die hij aanwees. De beide opgerolde broekspijpen lieten een deel van zijn onderbenen zien. Het viel ons nu pas op dat felrode vlekken zijn oosters getinte huid bedekten.

'Ik denk dat ik aids heb’, jammerde hij. Gebukt trok mijn moeder hardhandig een van de pijpen verder omhoog en wendde direct al ogen rollend haar blik af, in mijn richting. Ze trok een onbestemde grimas en schoot hierna in een harde, aanstekelijke lach.

Met moeite perste ze het er nog uit: ‘Goddomme Aar... Je maakt jezelf belachelijk!’ Haar lach klonk nu hysterisch hard in de toch al enigszins broeierige woonkamer. ‘Of heb je soms een homo gebeukt en heb ik door de jaren heen iets gemist!’ Dit was zo typerend voor mijn moeder. Grofgebekt en uitbundig lachte ze onbedaarlijk, op het hysterische af. Als zij niet in haar keuken of tuin bezig was, dan zat ze ineengedoken en onbewogen in haar schommelstoel.