Opgroeien in oorlogstijd
Een biografie over het leven van voor de oorlog, tijdens de oorlog en de jaren erna

De herinneringen van Beitske Smallegange uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw geven een -soms wel- intieme inkijk over het gezinsleven in die tijd. Welvaart en armoede wisselen elkaar af. Net als vreugde en verdriet. Ook zaken als echtscheiding en overspel, maar ook buitenechtelijke relaties en ongehuwd moederschap komen aan de orde. En dat in die tijd… In het tweede deel van het boek omschrijft ze hoe ze de oorlogsjaren heeft beleefd. Spanning en avontuur. Ze neemt je mee in haar rol in het verzet, waarvoor ze ter dood is veroordeeld. Gelukkig kreeg de gestapo haar niet te pakken. Daarna schetst ze een beeld hoe Nederland er bovenop krabbelde na de oorlogsjaren. Dit mede door haar werk bij de Wederopbouw.

Beitske Smallegange – van der Meulen Bosma is in 1926 in Goes geboren. Aan het eind van de oorlog verliet ze de MULO met een diploma. Daarna is ze bij de Wederopbouw gaan werken. Eerst in Goes, later in Middelburg. In 1952 is ze naar Australië verhuisd, haar eveneens uit Goes afkomstige vriend Jo Smallegange achterna. Waarmee ze in Australië is getrouwd. Rond haar negentigste besloot ze haar herinneringen voor het nageslacht te bewaren. Vanaf haar iPad deelde ze die herinneringen ook aan naaste familie in Nederland. (Onderaan de stukjes stond altijd: “sent from my iPad”.)

Op de 24ste oktober hadden we net het middageten op, toen een klein vliegtuigje over Goes vloog. Dan hier en dan daar, maar had grote belangstelling voor het spoorwegterrein. Ik hield het in de gaten, want we hadden al een paar keer bommen en beschietingen gehad. En jawel, plotseling viel er een zwart ding uit. De rotzak, dacht ik, hij laat een bom vallen, en zette het op een lopen. Ik hoorde een zachte ontploffing, keek ernaar en daar daalden honderden stukjes papier naar beneden. Ik holde naar het station toe. Ik pakte een krantje op en het was in het Nederlands. Mooi, ik had twintig klanten en raapte er twintig op. Iemand riep: "We zijn door de Duitsers omsingeld." Iemand anders riep: "Als je de krant afgeeft, dan laten ze je door!" Hoe nu met mijn krantjes? Ik zie daar drie lege kolenwagons staan. Ik verschuilde mij daar. Mijn dikke schapenwollen kniekous naar beneden en de krant rond mijn been gewikkeld, de kous opgetrokken en naar de uitgang gelopen. Daar stond een soldaat en ik stopte negentien krantjes in zijn hand en liep door. Vader had al vernomen, dat het station was omsingeld en was blij mij terug te zien. Daar hij zag, dat ik niets bij mij had, vroeg hij of ze in het Frans waren. Ik antwoordde: "Nee, in het Nederlands," tegelijkertijd trok ik mijn kous omlaag. Het krantje op de tafel gelegd en wij begonnen dat te lezen. Het was acht pagina's met foto's. Nu dat was een belangrijk artikel, of erg interessant. Na het lezen verstopte ik dat in een oude stoel, waar we meer 'verboden literatuur' hadden. Dan kon Piet dat 's avonds lezen. Omstreeks twee uur in de middag gaat er een nieuw gerucht door Goes, ditmaal verspreid door de Ondergrondse Beweging. Als iemand geluk had gehad om een exemplaar te behouden dan wou de Ondergrondse dat gaarne hebben.