Dyslexie en onderwijs: op zoek naar jouw puzzelstuk
Gelijke behandeling leidt niet tot gelijke kansen!

“Hoe kan het dat de leesmotivatie op school afneemt en mijn kind thuis wel leest?” “Waarom vergeet zij de spellingregels steeds na verloop van tijd? Volgens haar juf moet ze de woorden gewoon vaker opschrijven, dan onthoudt ze de spelling wél.” Als je denkt dat de schoolresultaten niet kloppen, wat doe je dan? Volg je dan jouw intuïtie óf wacht je tot de school een dyslexie onderzoek adviseert? En… Wat doe je als het nóóit slecht genoeg is voor zo’n onderzoek? “Ondanks een hoge Cito-score voor vwo adviseert haar mentor om in de vierde naar de havo te gaan." “Kan dyslexie misschien onopgemerkt blijven als je (hoog)begaafd bent of andersom?”

Silvia Linssen heeft gewerkt in het speciaal onderwijs en als docent op de hbo-opleiding Logopedie. Op dit moment is ze NT2 trainer en in haar praktijk werkzaam als logopedist/dyslexiespecialist zowel met leerlingen met dyslexie van het basisonderwijs als van het voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo). Ze ondersteunt onder andere bij de voorbereidingen op Cito en eindexamens, maar geeft ook taaltraining als voor het behalen van een propedeuse een taaltoets verplicht is. Op haar website verschijnt wekelijks een blog en iedere vrijdagmorgen spreekt ze bij Dedicon als vrijwilliger tijdschriften en kranten in voor lezers met een visuele beperking en voor mensen met dyslexie. SpellingProf is ontstaan om ouders en kinderen te helpen bij het verbeteren van de spelling.

“Als mijn klasgenoten chocola kunnen spellen, dan schrijven ze ook opeens heel veel andere woorden met die klank goed. Hoe doen ze dat? Ik kan toch niet het hele woordenboek uit mijn hoofd leren?” Wat de leerling groep acht met dyslexie bedoelde, is dat de meeste klasgenoten kunnen generaliseren. Daarop en op inprenting zijn veel spellingmethodes gebaseerd. Een regel met daarnaast vooral automatiseren door inprenting. En daar gaat het bij mijn leerling met dyslexie nou mis. Ik besluit met hem een soort SWOT- analyse* te doen en vraag hem na te denken over zijn sterke kanten. “Wat is jouw sterke kant?” Hij kijkt verbaasd en vraagt wat dat met spelling te maken heeft. De hoge cijfers voor rekenen, zijn schaak- en debatteertalent ziet hijzelf niet als sterke kanten. Dat is toch normaal? Een herkenbare reactie? “Wat is jouw zwakke kant?” Op die vraag komt het antwoord direct en dat is ook niet zo verrassend, want al die jaren met lage cijfers voor spelling hebben daarvoor een uitstekende basis gelegd. Veel spellingonderwijs gaat onbewust uit van die zwakke kant van de leerling met dyslexie. • “Schrijf het maar tien keer op dan lukt het wel." • "Je moet beter kijken voor je schrijft!" • "Ik geef je nog wel een paar van dit soort spellingoefeningen.” Tot vervelens toe is die zwakte er zo (onbewust) ingehamerd. En met positief resultaat? Integendeel. De motivatie, alle leerprestaties en het zelfvertrouwen worden erdoor aangetast. De zwakke kant vormt intussen een echte bedreiging. Zijn er ook kansen of alleen maar bedreigingen? Genoeg kansen om de spelling te verbeteren, maar dan moet je wel eerst ontdekken waar jouw sterke kanten liggen en daarvan gebruik maken. Daarom: “Waar ben je goed in?” en op de verbaasde blik: “Daar gaan we eens slim gebruik van maken!” Gegarandeerd dat nieuwsgierigheid en voorzichtige hoop ontstaat.