Jacob van Haeften 1751-1831

Jacob van Haeften kwam uit een regentenfamilie. Toch was hij patriottisch lid van de vroedschap van Utrecht. Toen de patriotten de meerderheid hadden, werd Utrecht het ‘democratisch eldorado’ van Europa. Van Haeften legde als eerste verantwoording af van zijn politieke handelen. In 1787 vluchtte hij naar Frankrijk. Toen de Bataafse Republiek werd uitgeroepen keerde hij terug en werd één van de vormgevers daarvan. Hij voerde de openbaarheid van bestuur in. In 1810 keerde hij de politiek de rug toe. Hij werd vrederechter in Heerenveen. Hij was ook dichter. Zijn literaire doorbraak kwam in 1826.

"Ik ben geboren in Oudenrijn in 1948 en begon al vroeg met schrijven. Ik heb enkele jaren in het bedrijfsleven gewerkt. Als communicatiedeskundige bij het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij heb ik veel artikelen gepubliceerd. Na 2005 heb ik mij gespecialiseerd in familiegeschiedenis. Ik heb daarover ook tal van artikelen geschreven. Ik publiceerde eerder de boeken Kasteel Ophemert, heerlijkheid in de Betuwe en Spotlight op Werner von Haeften."

Van Haeften bekende uit een diepe slaap te zijn opgestaan: de stem van het volk klonk in zijn oren. De Utrechtse burgerij gaf aan leden van de Raad veel vrijheden, daarom vond van Haeften, dat hij de rechten en privileges van het volk volgens aangenomen stelregels te bewaken had. Hij wilde nakomen wat hij billijk achtte in het belang van de burgers van Utrecht.
Het was Ondaatje, die op 10 juli in de Post van den Neder-Rhijn reageerde op die stellingname. Op een haast Socratische wijze werkte hij een aantal punten verder uit die van Haeften naar voren had gebracht. Tevens daagde hij van Haeften uit in te gaan op zijn vraag of het geweld, dat de regering tegen de patriotten gebruikte, wettig was. Was niet met steun van de burgerij de vroedschap bevrijd van de macht van de prins? Aan het slot van zijn betoog toonde hij zich dankbaar, dat er regenten waren als van Haeften, die bereid waren naar de stem van het volk te luisteren.
Van Haeften liet zijn antwoord aan Ondaatje plaatsen in de Post van den Neder-Rhijn nr. 357 van 23 juli 1785. Hij berichtte, dat hij het moeilijk vond om in te gaan op de vraag van Ondaatje, omdat het een delicate zaak betrof. Hij had er moeite mee puur rationeel op de vraag in te gaan, omdat zijn uitgangspunt was respect te hebben voor zijn politieke tegenstanders, hij wilde niet met modder gaan gooien.
Om tijd te winnen vroeg van Haeften aan Ondaatje welk nut het zou hebben, wanneer hij de minachting van de burgerij tegen een aantal leden van de vroedschap zou uitvergroten. Hij gaf aan, dat hij door zijn voortdurend afwijkende stellingname in de Raad voldoende had aangetoond, dat hij eigenlijk de vraag van Ondaatje al beantwoord had.
Ondaatje reageerde in de Post van den Neder-Rhijn enthousiast op de reacties van Jacob van Haeften. Door weinig te zeggen, zei van Haeften juist heel veel zonder de schuldige partij te beledigen.