geeft je boek uit
professioneel en zonder kosten

Hoe ontwikkel je een personage?

Hoe ontwikkel je een personage?

Voor het schrijven van je verhaal heb je uiteraard personen nodig. Karakters die je verhaal vertellen en dingen beleven. Maar het kan heel lastig zijn om deze personages geloofwaardig neer te zetten. En dan de vraag: hoe ontwikkel je een personage? Om je hierbij een handje te helpen, hebben we 10 handige schrijftips voor je verzameld. Lees snel verder en ontdek hoe jij het perfecte personage neerzet.

1. Maak een lijstje

Maak per persoon een lijstje met eigenschappen, zowel uiterlijke als innerlijke kenmerken. Zo leer je je personages goed kennen en kan je altijd op deze informatie terugvallen. Op den duur gaan de figuren voor je leven en zal je het lijstje niet meer nodig hebben. Let op dat je niet te veel personages bedenkt, dat maakt het onoverzichtelijk.

Lijstje

2.    Bepaal de eigenschappen van je personage

Hoe kom je nou aan die specifieke eigenschappen? Je kunt hiervoor de kunst afkijken bij mensen uit je omgeving. Natuurlijk is het niet aan te raden om bekenden tot in de kleinste details op papier te ‘kopiëren’, maar het bestuderen van hun gedrag kan je wel helpen bij het samenstellen van een fictief karakter. Zorg er wel altijd voor dat niemand zich in jouw fictieve personage kan herkennen!

Een oefening: zet eens een paar dagen de pet op van observator. Let goed op de mensen om je heen en kijk naar hun gebruiken. Hoe beweegt iemand zich? Hoe praat iemand? Ga bijvoorbeeld op een terras zitten en zet je oren en ogen goed open. Luister naar de gesprekken om je heen en kijk hoe mensen reageren op anderen en let op hun houding.

3.    Prikkel je creativiteit

Gebruik ook zeker je fantasie. Om die aan te wakkeren moet je je bepaalde scenario’s voorstellen. Stel ik ben… Stel ik heb… Wat zou er dan gebeuren? Hoe zou mijn leven er dan uitzien? Laat hierin je creativiteit de vrije loop en schrijf een bepaald scenario uit.

4.    Kies een emotie

Het is van groot belang dat de personages ook voor je lezerspubliek gaan leven. Wanneer ze bijvoorbeeld van de hoofdpersoon gaan houden, zullen ze sneller gegrepen worden door je verhaal. Het hoeft echter niet altijd een ‘goede’ emotie te zijn die ervoor zorgt dat de lezer betrokken raakt bij je verhaal. Ze kunnen ook juist heel boos of verontwaardigd worden door de keuzes die een personage maakt. Ook dat zorgt voor een binding met jouw verhaal. Investeer dus zeker ook voldoende tijd en aandacht in het opbouwen van de emotionele gelaagdheid van je hoofdpersoon.

5.    Zie jezelf als inspiratiebron

Je kunt je personages ook baseren op jezelf. Het is soms makkelijker om te schrijven over iemand die op je lijkt. Saskia Noort schrijft bijvoorbeeld regelmatig over vrouwen van haar eigen leeftijd. Dat zijn figuren waar zij zich makkelijk mee kan identificeren. Op die manier komt de belevingswereld het meest overeen met de werkelijkheid en dat kan de lezer voelen.

6.    Gebruik een vergrootglas

Ieder mens heeft specifieke eigenschappen. Iemand heeft een kort lontje, een ander laat gemakkelijk over zich heen lopen, weer een ander legt snel contact of heeft een erg goed geheugen. Met zo’n kenmerk geef je je personage een karakteristieke eigenschap. Een gevoel of eigenschap uitvergroten werkt stimulerend bij het creëren van een personage.

Een oefening: neem een slechte eigenschap van een persoon uit je omgeving in gedachten. Blaas deze op en bedenk je wat er anders zou gaan in zijn of haar leven als dit deel van het karakter overheersend zou zijn.

7.    Doe research

Hoewel je veel kunt overlaten aan je eigen verbeelding, is er voor sommige onderwerpen onderzoek nodig.  Tommy Wieringa deed dat voor zijn bestseller ‘Joe Speedboot’, omdat de hoofdpersoon in een rolstoel zit. “Ik had iemand nodig die niet beweegt, iemand die claustrofobisch opgesloten zit in zijn eigen lichaam. Ik dacht toen terug aan een jongen op mijn oude school (…) Voor het boek heb ik hem weer opgezocht en heb ik alle ranzige details van zijn schoolleven gevraagd.” Tommy Wieringa laat zien hoe je, door middel van intensief onderzoek een personage geloofwaardig kan maken. (Bron: Tzum).

8.    Introduceer je personage

Wanneer je de spelers in het plot hebt bepaald, moet je ze natuurlijk nog introduceren in het verhaal. Dat betekent niet dat je het lijstje dat je voor elk personage hebt gemaakt, volgens tip 1, aan het begin van je verhaal al uit de doeken moet doen. Het is juist interessant om de lezer gaandeweg meer informatie over het personage te geven. Leg bijvoorbeeld uit waarom iemand op een bepaalde manier reageert, door stap voor stap de achtergrond van de persoon weer te geven.

9.    Laat ze wat meemaken

Je maakt een personage levensecht als hij of zij een ontwikkeling doormaakt. Een voorbeeld: een politieagente heeft een nare schietpartij meegemaakt. De eerste keer dat ze daarna weer met een pistool op pad gaat, is voor haar vast confronterend. Bedenk wat er door haar heen gaat en schrijf dat op. Als je die emotie weet te pakken, maak je je verhaal geloofwaardig.

10.    Focus op de onderlinge verbanden

De relaties tussen de personen uit je verhaal, zijn van groot belang. Vinden ze elkaar aardig of tolereren ze elkaar? Hebben ze misschien in het verleden een relatie gehad? Of hangt er nog een zekere spanning? Introduceer dit op het moment dat er bijvoorbeeld een ruzie ontstaat en leg de situatie dan uit. Of laat het ze zelf vertellen, in een gesprek met een ander personage.

Schrijftips

Thema's